ช็อกโกแลตซีสต์คืออะไร
โรคนี้เกิดจากเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ และเข้าไปอยู่ในอวัยวะต่างๆ เรียงลำดับจากมากไปหาน้อยดังนี้ค่ะ
รังไข่ (หากอยู่ที่รังไข่จะทำให้เป็นถุงเลือดเก่า ๆ จึงเรียกว่าช็อกโกแลตซีสต์)
อุ้งเชิงกรานด้านหน้าและด้านหลัง (Anterior and Posterior Cul-de-Sac)
ปีกมดลูกด้านหลัง (Posterior Broad Ligament)
เอ็นหลังมดลูก (Uterosacral Ligament)
ตัวมดลูก
ท่อนำไข่
ลำไส้ใหญ่และไส้ติ่ง
การที่เยื่อบุโพรงมดลูกจะเจริญเติบโตต้องอาศัยฮอร์โมนเพศหญิงเอสโทรเจน โรคนี้จึงไม่พบในคนที่มีฮอร์โมนเพศหญิงน้อย เช่น ใกล้หมดหรือหมดประจำเดือน (Pre & Post Menopause)
อุบัติการณ์โรคเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่
พบมากทีเดียว โดยในวัยเจริญพันธุ์พบเฉลี่ยประมาณร้อยละ 20 ซึ่งพบร้อยละ 30 ในคนที่มีอาการปวดประจำเดือน และพบร้อยละ 50 ในคนที่มีลูกยาก
สาเหตุโรคเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่
ไม่ทราบสาเหตุที่แน่นอน แต่เชื่อว่าเกิดจาก 3 ทฤษฎีดังนี้
1. ประจำเดือนไหลย้อนกลับ ทฤษฎีนี้อธิบายว่าเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่เกิดจากประจำเดือนไหลย้อนกลับไปที่ท่อนำไข่ ออกไปอยู่ในอุ้งเชิงกราน รังไข่ ฯลฯ แต่เมื่อมีประจำเดือนกลับไม่สามารถขับออกมาได้ จึงเกิดพังผืดดึงรั้งอวัยวะต่างๆ จนอักเสบ ส่งผลให้เกิดอาการเจ็บปวดและมีลูกยาก
2. เยื่อบุโพรงมดลูกเคลื่อนไปเจริญอยู่ในอวัยวะต่างๆ ผ่านทางหลอดเลือดและหลอดน้ำเหลือง ทฤษฎีนี้อธิบายโรคเยื่อบุโพรงมดลูกที่เกิดในอวัยวะที่ไกลจากมดลูก เช่น ปอดและผิวหนัง เป็นต้น
3. เยื่อบุช่องท้องสามารถเปลี่ยนเป็นเยื่อบุโพรงมดลูกได้ ทฤษฎีนี้เกิดจากการสังเกตเซลล์เยื่อบุช่องท้องในทารกที่เปลี่ยนเป็นเยื่อบุโพรงมดลูกได้
