3 ปัจจัยส่งเสริมที่ทำให้เกิดโรคเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ ได้แก่
1. มีญาติพี่น้องเป็นโรคนี้ (จะมีโอกาสเป็นมากกว่าคนที่ไม่มีญาติพี่น้องเป็นถึง 7 เท่า)
2. มดลูกผิดปกติมีการอุดกั้นประจำเดือนที่จะไหลออกมา
3. ปัจจัยที่ทำให้ร่างกายสัมผัสฮอร์โมนเพศหญิงเอสโทรเจนมากและนานกว่าปกติ เช่น ไม่มีลูก มีประจำเดือนเร็ว หมดประจำเดือนช้า รอบประจำเดือนสั้น มีประจำเดือนมานาน มามากในแต่ละเดือน
นอกจากนั้นในต่างประเทศเชื่อว่า คนที่เป็นโรคนี้มักจะเป็นผู้หญิงผิวขาวผมสีแดง สูง ผอม มีกระที่ใบหน้า ผิวไวต่อแสงแดด มีไฝตามผิวหนังคล่องแคล่วว่องไว อารมณ์เสียง่าย หากเป็นผู้บริหารมักจะมีบุคลิกเฉียบขาด
4 ปัจจัยลดการเกิดโรคเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ ได้แก่
1. มีลูกมาก
2. ให้นมลูกนาน
3. มีประจำเดือนครั้งแรกเมื่ออายุมากกว่า 14 ปี
4. ใช้ยาคุมกำเนิดชนิดกิน ฉีด หรือฝัง
อาการของช็อกโกแลตซีสต์
ไม่ใช่อาการเฉพาะเจาะจง อาจพบในโรคอื่นได้ เรียงลำดับการพบจากมากไปหาน้อยดังนี้
1. ปวดประจำเดือน พบร้อยละ 79 เป็นการปวดประจำเดือนชนิดทุติยภูมิคือตอนเริ่มมีประจำเดือนจะไม่ปวด แต่ปวดเมื่ออายุมากขึ้น บางคนมีอาการนี้หลังจากมีลูกแล้ว อาการปวดมีลักษณะพิเศษคือ ปวดก่อนประจำเดือนมา 2 วัน และหลังจากประจำเดือนหมดอีก 2 วัน การปวดเป็นแบบก้าวหน้า คือปวดเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ ทุกเดือน เมื่อมีประจำเดือน บางคนปวดทวารหนักและปวดปัสสาวะบ่อยร่วมด้วย
2. ปวดท้องน้อย พบร้อยละ 69 อาการปวดมีทั้งปวดแน่นๆ ปวดตลอดเวลา หรือปวดจี๊ดๆ เป็นบางครั้ง
3. ปวดเมื่อมีเพศสัมพันธ์ พบร้อยละ 45 เป็นอาการปวดลึกๆ ในช่องท้องต่างจากปวดเพราะการอักเสบหรือปวดเพราะช่องคลอดแห้ง ซึ่งมักปวดในช่องคลอดหรือปวดตื้นๆ
4. ท้องผูก ท้องเสีย พบร้อยละ 36
5. ปวดลำไส้ พบร้อยละ 29 มีอาการแน่นจุกท้อง เหมือนอาการจากโรคกรดไหลย้อนหรือลำไส้อักเสบ
6. มีลูกยาก พบร้อยละ 26
7. มีก้อนที่รังไข่ (ช็อกโกแลตซีสต์) พบร้อยละ 20
8. ปัสสาวะผิดปกติ เช่น ปัสสาวะลำบาก เจ็บแสบเวลาปัสสาวะ พบร้อยละ 16
สำหรับอาการประจำเดือนผิดปกติ มามาก มานาน มีลิ่มเลือดปน พบในโรคช็อกโกแลตซีสต์น้อย แต่ก็พบได้ โดยเกี่ยวข้องกับการทำงานของรังไข่ไม่ปกติ แต่ส่วนใหญ่พบในโรคอื่นๆ มากกว่า เช่น ฮอร์โมนไม่ปกติ การเสริมฮอร์โมนจากยาหรือสมุนไพร โพรงมดลูกอักเสบ เนื้องอกมดลูก และมะเร็งมดลูกซึ่งควรพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยโดยด่วน
จาก คอลัมน์เปิดห้องหมอสูติ นิตยสารชีวจิตฉบับ 404
บทความน่าสนใจอื่นๆ
4 วิธีแก้ปวดท้องประจำเดือน ให้อยู่หมัด
3 สมุนไพรไทยแก้อาการท้องอืดก่อนมีประจำเดือน
