อารมณ์กับความคิดเป็นสิ่งที่อยู่คู่กับมนุษย์มาอย่างยาวนาน ไรเบิร์ต ไรท์ตั้งข้อสงสัยเรื่องความคิด (ฟุ้งซ่าน) ของมนุษย์ไว้อย่างน่าสนใจ ซึ่งคิดว่าถ้าได้อ่านในส่วนหนึ่งจะทำให้เข้าใจตัวเองและผู้อื่นดีขึ้น และจะได้รู้เสียทีว่าที่ฉันต้องมานั่งคิดมาก คิดฟุ้งซ่านอยู่อย่างนี้ เป็นเพราะอะไร โรเบิร์ต ไม่ได้ลงลึกด้วยการยกพระพุทธพจน์ พระสูตร หรือคัมภีร์โบราณมาอ้าง แต่เขาได้จากการสังเกต และการทดลองนั่งสมาธิด้วยตนเอง
กว่าหนังสือเล่มนี้จะคลอดออกมาได้ โรเบิร์ต ไรท์ต้องผ่านการปฏิบัติกรรมฐานหลายรูปแบบ เพราะเขาพูดถึงเรื่อง สมถะและวิปัสสนาด้วย เขาไม่ได้ศึกษาและนั่งสมาธิแค่สายเถรวาทเท่านั้น เขายังศึกษาไปถึงการนั่งสมาธิแบบเซน และทิเบตด้วย ซึ่งเขาก็เห็นความแตกต่างของวัตถุประสงค์และวิธีการปฏิบัติในแต่ละนิกาย
พระพุทธศาสนานอกจากเป็นศาสนาแห่งความจริง ซึ่งโรเบิร์ตกล่าวถึงเรื่องนี้ไว้ในหลายจุด แต่สำหรับคำว่า “พระพุทธศาสนาเป็นศาสนาแห่งความทุกข์” นิยามนี้เกิดขึ้นเพราะนักวิชาการฝั่งตะวันตกตั้งข้อสังเกตที่ว่า พระพุทธเจ้าทรงสอนเรื่องความทุกข์ และทรงแนะนำวิธีดับทุกข์อย่างสิ้นเชิงคือการไม่ต้องเกิดอีก (นิพพาน) สำหรับโรเบิร์ตมีความเห็นว่า “เป้าหมายของศาสนาคือเผชิญหน้ากับความทุกข์แทนที่จะหลบหนีมัน และด้วยการเผชิญหน้ากับมัน การมองมันอย่างไม่หวาดหวั่นก็ทำให้ความทุกข์อ่อนกำลังลงไม่ใช่หรือ” สรุปว่าพระพุทธศาสนาสอนเรื่องทุกข์เพื่อให้ต่อสู้กับความทุกข์
นิพพาน จุดมุ่งหมายสูงสุดของพุทธศาสนิกชนทั้งหลาย เรื่องนี้โรเบิร์ตก็ให้คำตอบไว้ดีไม่แพ้กัน ขออธิบายด้วย 2 หลักธรรมง่าย ๆ คือ ไตรลักษณ์ กับ ปฏิจจสมุปบาท คนเรามีตัวตนเพราะความไม่รู้ (อวิชชา) เมื่อเข้าใจไตรลักษณ์ ก็ทำลายวงล้อแห่งปฏิจจสมุปบาท เมื่อไม่มี (อนัตตา) ตัวตนก็ไม่มีเพราะได้รู้แล้ว (วิชชา) บทนี้มีจำนวนไม่กี่หน้า แต่กลับพูดถึงเรื่องของนิพพานได้อย่างถ่องแท้
มาร์ติน เซลิกแมน ศาสตราจารย์ด้านจิตวิทยา แห่งมหาวิทยาลัยเพนซิลเวเนีย ได้เอ่ยถึงหนังสือเล่มนี้ว่า “ผมเฝ้ารอคำอธิบายทางพุทธศาสนาที่ชัดเจนและอ่านง่ายจากนักวิชาการที่ไม่เชื่ออะไรง่าย ๆ และมุ่งมั่นตลอดมานี่เองที่ใช่ นี่คือการเดินทางทางวิทยาศาสตร์และจิตวิญญาณ ซึ่งต่างจากทุกอย่างที่ผมเคยทำมาก่อน”
คลิกเลข 3 ด้านล่าง เพื่ออ่านหน้าถัดไป >>>
