คน ระลึกชาติ และมีญาณหยั่งรู้ได้อย่างไร พระพุทธเจ้ามีคำตอบ

เมื่อพระพุทธเจ้าปฏิบัติสมาธิจนได้ญาณถึงขั้นอาสวักขยาญาณ พระองค์จึงทรงรู้ทุกข์ สมุทัย นิโรธ และมรรค จึงเรียกได้ว่าพระองค์ตรัสรู้อริยสัจ 4 อย่างแท้จริง กล่าวได้ว่า เมื่อสำเร็จฌาน ก็จะตามมาด้วยญาณ ทันที สำหรับการระลึกชาติจะเกิดขึ้นได้ต้องสำเร็จฌาน 4 เสียก่อน จึงจะระลึกชาติได้ ทางพระพุทธศาสนาเรียกสิ่งที่ได้จากญาณว่า “อภิญญา” (แสดงฤทธิ์ หูทิพย์ อ่านใจคน ระลึกชาติ ตาทิพย์ และสิ้นอาสวกิเลส) ซึ่งการระลึกชาติจัดเป็นอภิญญาลำดับที่ 4

พระพุทธเจ้าตรัสการระลึกชาติได้ไว้ใน “สามัญญสูตร” ว่า “เมื่อจิตเป็นสมาธิผ่องใสปราศจากกิเลส และอุปกิเลส (สิ่งที่ทำให้จิตเศร้าหมอง) โดยไม่หวั่นไหวย่อมโน้มจิตเป็นปุพเพนิวาสานุสสติญาณ จะสามารถระลึกชาติได้หลายชาติ หรือตลอดสังวัฏฏกัป (ทุกชาติที่เกิดมา) ว่าเกิดมาเป็นอย่างไร ชื่ออะไร กินอะไร มีรูปร่างอย่างไร ประสบกับทุกข์และสุขอย่างไร สิ้นอายุขัยตอนอายุเท่าไหร่ ตายแล้วไปเกิดในชาติต่อไปเป็นอะไร ไม่ต่างจากผู้ชายคนหนึ่งจากบ้านของตนไปยังที่อยู่ใหม่”

จิตที่ฝึกฝนจนเป็นสมาธิสามารถทำให้ผู้ปฏิบัติสามารถระลึกชาติได้ แต่จิตต้องปราศจากกิเลส และสิ่งที่ทำให้จิตเศร้าหมอง (อุปกิเลส) เช่น ความพยาบาท ความอิจฉา ความริษยา ความเศร้า ความขุ่นมัว ความถือตัว เป็นต้น

พระพุทธเจ้าได้ตรัสเรื่องฤทธิ์ที่เกิดจากสมาธิไว้ใน “สติสูตร” ว่า ไม่ว่าจะการแบ่งร่างเป็นหลายคน เหาะไปเทวโลกและพรหมโลก อ่านใจคน ได้ยินเสียงทิพย์ของเทวดาและเสียงของมนุษย์แม้จะอยู่ไกลก็ตาม หรือการระลึกชาติได้เป็นเป็นฤทธิ์อย่างหนึ่ง

พระพุทธศาสนามองว่าผู้ที่จิตปราศจากกิเลส และอุปกิเลสคือพระอนาคามีและพระอรหันต์ เพราะพระโสดาบัน และ พระสกคามี ยังมีกิเลสอยู่ แต่เบาบาง การสำเร็จเป็นพระอริยบุคคลจึงไม่สามารถหลีกเลี่ยงกับระลึกชาติได้ แต่สำหรับคนธรรมดาที่ทราบว่าสามารถบอกเรื่องราวในอดีตได้ตรงกับสิ่งที่เกิดในตอนนั้น อาจตรงกับฤทธิ์ที่เกิดมาจากผลกรรม หรือ ฤทธิ์ของท่านผู้มีบุญ ซึ่งอิทธิกถาอธิบายว่าเพราะสะสมกุศลกรรมมาดีอาจทำให้ระลึกชาติได้

การระลึกชาติไม่ได้มีขึ้นเพื่อให้ผู้ปฏิบัติหลงว่าตนเหนือกว่าคนอื่น เพราะจิตเดินทางและเวียนว่ายมาหลายภพและชาติ ย่อมเก็บความทรงจำบันทึกไว้ เมื่อปฏิบัติจนได้ญาณ จิตยอมเผยความทรงจำให้เราได้ทราบ ให้เข้าใจถึงสังสารวัฏว่าเป็นทุกข์อย่างไร เมื่อเข้าใจความเป็นทุกข์ หนึ่งในอริยสัจ 4 และไตรลักษณ์แล้ว ย่อมสลายกิเลสและอุปกิเลสทั้งปวงได้ในที่สุด

ที่มา

ภาพ

บทความน่าสนใจ

เรื่องเล่า การระลึกชาติ | พิสูจน์ไม่ได้ ไม่ได้หมายความว่าไม่มีจริง

ภัยอันน่ากลัวของการเวียนว่ายตายเกิด เรื่องเล่า การระลึกชาติ ของหลวงปู่ชอบ ฐานสโม

เจ้าคุณอุดรผู้ ระลึกชาติ

เมื่อพ่อกลับชาติ มาเกิดเป็นลูก เรื่องเล่าการระลึกชาติของครอบครัวออร์เทก้า