ถ้าสามารถละ 3 ขั้นแรกได้ก็ไม่ต่างจากเข้าสู่สภาวะแห่งนิพพาน ส่วนขั้นที่ 4 เรียกว่า “สละนิพพาน” หมายถึง เมื่อสละอัสมิมานะ หรือละอัตตาได้แล้ว ย่อมไม่ต่างจากการกลายเป็นความว่าง เมื่อเป็นความว่างก็จะเข้าสู่ขั้นที่ 4 คือนิพพาน แต่อย่างไรก็ตามการไม่ยึดติดในนิพพานก็จะทำให้นิพพานกลายเป็นความว่าง กลายเป็นสุญญตาอย่างแท้จริง ขั้นนี้อาจสร้างความสงสัยอยู่ไม่น้อย
ตามความเข้าใจโดยทั่วไป นิพพานเป็นความว่าง ไร้สภาวะอยู่แล้ว จะให้นิพพานว่างอีกได้อย่างไร ซึ่งเข้าใจว่าการที่ท่านพุทธทาสภิกขุเพิ่มขั้นที่ 4 ขึ้นมา เพราะต้องการให้เลิกยึดติด (อุปาทาน) ในนิพพาน พอเราคิดว่าจะไปสู่พระนิพพาน ทำให้นิพพานกลายเป็นสถานที่ หรือภพขึ้นมา ทั้งที่นิพพานเป็นภูมิหนึ่งที่ไม่มีรูปร่างเท่านั้น
ท่านพุทธทาสภิกขุพยายามสลายเรื่องการยึดติดตั้งแต่เรื่องของอัตตา (ตัวกูของกู) จนถึงการสลายพระนิพพาน เพื่อให้กลายเป็นพระนิพพานที่แท้จริง
หากจะให้สรุปที่ง่ายดาย คงต้องพิจารณาที่ศัพท์บัญญัติของท่านพุทธทาสภิกขุ สุญญตาทานเมื่อแยกแยะแล้วจะพบว่า ทาน แปลว่า ให้ ส่วนสุญญาตา แปลว่า ความว่าง พอมารวมกันจึงมีความหมาย “การให้ความว่าง” เมื่อปฏิบัติตาม 3 ขั้นแรก จิตเกิดปัญญาสามารถสละตัวกูของกูออกไปได้อย่างง่ายดาย เมื่อไม่มีอัตตา กลายเป็นความว่าง ความทุกข์ก็จะไม่มีอีกต่อไป
ที่มา
ทาน ศีล ภาวนา โดย ท่านพุทธทาสภิกขุ
ภาพ
บทความน่าสนใจเกี่ยวกับพระนิพพาน
การตั้งเป้าไว้ที่นิพพานจะทำให้ขัดแย้งหรือสวนทางกับการใช้ชีวิตทางโลกหรือไม่
โลกิยนิพพาน แตกต่างกับโลกุตตรนิพพานอย่างไร โดย พระอาจารย์นวลจันทร์ กิตติปัญโญ
เฉลยข้อสงสัย ไม่ได้เป็นชาวพุทธ จะบรรลุนิพพานได้หรือไม่ ? โดย ท่าน ว.วชิรเมธี
พระปัจเจกพุทธเจ้า : พระพุทธเจ้าผู้สอนให้สาวกเข้าสู่พระนิพพานไม่ได้
ตักบาตร ห้อยพระ ทอดผ้าป่า…แต่ไม่ปรารถนานิพพาน บทความดี ๆ โดย พระไพศาล วิสาโล
ไม่นิพพานก็ไม่เดือดร้อน…จริงหรือ บทความธรรมะโดย พระอาจารย์ชาญชัย อธิปัญโญ
รัชกาลที่ 5 ทรงสงสัย ความหมายของพระนิพพาน
บันได 3 ขั้นสู่การ บรรลุนิพพาน ด้วยตัวเอง
เราเป็นเพียงผู้บอกทางเท่านั้น พระพุทธเจ้าเป็นเพียงผู้บอกทาง ไปสู่พระนิพพาน
Dhamma Daily : การต้องคอย ปรนนิบัติ คนในบ้านจะฉุดไม่ให้เข้านิพพานจริงหรือ
