สวดภาณวารคืออะไร
ราชบัณฑิตกล่าวว่า ภาณวาร แปลว่า “วาระแห่งการสวด” ใช้สำหรับการสวดคาถาหรือข้อความในพระไตรปิฎกเป็นคราว ๆ การสวดภาณวารจะเป็นการสวดสาธยายพุทธมนต์ที่ต้องต่อเนื่องทั้งวันทั้งคืน จึงไม่แปลกที่จะมีการผลัดเปลี่ยนพระสงฆ์เป็นรอบ ๆ สวดภาณวาร หรือเรียกอีกอย่างว่า สวดจตุภาณวาร เนื่องจากการสวดนี้ประกอบด้วย 4 วาระ คือ
ภาณวารที่ 1 ประกอบด้วยติสรณคมปาฐะ (ว่าด้วยการประกาศพระรัตนตรัย) ทสสิกขาบท (ศีล 10) สามเณรปัญหาปาฐะ (ปัญหา 10 ประการของสามเณร) ทวัตติงสาการปาฐะ (พิจารณาอาการ 32 ประการ) ตังขณิกปัจจเจกขณาปาฐะ (พิจารณาปัจจัย 4) ทสธัมมสุตตาปาฐะ (ธรรม 10 ประการของผู้บวชควรพิจารณา) มังคลสุตตปาฐะ (มงคลสูตร) รตนสุตตปาฐะ (รัตนสูตร) กรณียเมตตสุตตาปาฐะ (กรณียเมตตสูตร) อหิราชสุตตปาฐะ (ขันธปริตร) เมตตานิสังสสุตตปาฐะ (เมตตาสูตร) โมรปริตตปาฐะ (โมรปริตร) จันทปริตตปาฐะ (จันทิมสูตร) สุริยปริตตปาฐะ (สุริยสูตร) ธชัคคสุตตปาฐะ (ธชัคคปริตร)
ภาณวารที่ 2 ประกอบด้วยมหากัสสปโพชฌังคสุตตปาฐะ (โพชฌงคสูตรเกี่ยวกับพระมหากัสสปะอาพาธ) มหาโมคคัลลานะโพชฌังคสุตตปาฐะ (โพชฌงคสูตรเกี่ยวกับพระมหาโมคคัลลานะอาพาธ) มหาจุนทโพชฌังคสุตตปาฐะ (โพชฌงคสูตรเกี่ยวกับพระมหาจุนทะอาพาธ)
ภาณวารที่ 3 ประกอบด้วย คิริมานันทสุตตปาฐะ (คิริมานนทสูตร) และอิสิคิลิสุตตปาฐะ (อิสิคิลิสูตร)
ภาณวารที่ 4 ประกอบด้วย ธัมมจักกปวัตตนสูตร มหาสมยสูตร อาฬวกสูตร กสิภารทวาชสูตร ปราภวสูตร วสลสูตร สัจจวิภังคสูตร อาฏานาฏิยสูตร (อาฏานาฏิยปริตร)
การสาธยายพระพุทธมนต์เหล่านี้ เพื่อให้อำนาจคุณพระรัตนตรัยช่วยปกป้องคุ้มครอง หากเป็นพระราชพิธีอื่นมีวัตถุประสงค์เพื่อให้บ้านเมืองสงบสุขปราศจากภยันตราย เพราะในการสวดนี้มีพระปริตรร่วมอยู่ด้วยหลายบท ดังที่มีปรากฏใน พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 1 ฉบับเจ้าพระยาทิพากรวงศมหาโกษาธิบดี ว่า
“เสด็จขึ้นในพระมหามณเฑียรที่ห้องพระบรรทม ทรงจุดเทียนเครื่องนมัสการ แล้วสรวม (สวม) พระมหามงคล ซึ่งสอดด้วยสายสิญจน์สูตร ทรงสดับพระราชาคณะสงฆ์สมถะ 5 รูป สวดพระจัตุภาณวาร จบพระตำนาน”
คำว่า “จบพระตำนาน” ในที่นี้หมายถึงพระปริตร เพราะหลายครั้งก็เรียกกันว่า คาถา 7 ตำนาน และ 12 ตำนาน ตำนาน เพี้ยนมาจากว่า “ตาณ” ซึ่งมีความหมายว่า การป้องกัน และ การต้านทานจากภยันตราย
คลิกเลข 5 เพื่ออ่านหน้าถัดไป >>>
