โจ๊กบำรุงไต อาหารเช้าเพื่อสุขภาพแบบแพทย์แผนจีน

โดย แพทย์จีน นพ.ภาสกิจ   วัณนาวิบูล (www.samluangclinic.com)อุปนายกและเลขาธิการสมาคมแพทย์แผนจีน ประเทศไทย

มีคำกล่าวของนักโภชนาบำบัดเกี่ยวกับการดูแลสุขภาพของแพทย์จีนว่า

อาหารมื้อเช้าให้รับประทานเหมือนพระราชา(早餐吃得要像皇帝 )

อาหารมื้อกลางวันให้รับประทานเหมือนสามัญชน(午餐吃得要像平民)

อาหารมื้อค่ำให้รับประทานเหมือนยาจก(晚餐吃得要像乞丐 )

รับประทานเหมือนพระราชา  บ่งบอกว่า

1.อาหารต้องมีคุณค่าสูง

2.ต้องรับประทานให้อิ่ม

3.มื้อเช้าต้องมีความสำคัญมาก

4.ยังมีการกล่าวเสริมอีกว่า อาหารต้องมีลักษณะฤทธิ์ร้อนด้วย

แพทย์แผนจีนให้ความสำคัญกับกระเพาะอาหาร  ซึ่งมีหน้าที่ในการเก็บรับอาหารมาเพื่อทำการย่อยให้ละเอียดในระดับหนึ่งเป็นเบื้องต้น  ก่อนจะส่งไปย่อยให้ละเอียดและดูดซึมต่อไป  การย่อยอาหารของกระเพาะอาหารต้องการ ความร้อนในการบีบตัวหรือกระตุ้นการหลั่งน้ำย่อย    กระเพาะอาหารชอบความอุ่นเกลียดกลัวความเย็น (胃喜温恶寒 )

อันตรายจากการไม่รับประทานอาหารเช้า

1. เพิ่มอัตราภาวะท้องผูก เพราะกระเพาะอาหารลำไส้ไม่ถูกกระตุ้นให้บีบตัว
2. โอกาสเกิดโลหิตจาง เพราะขาดอาหารมื้อสำคัญที่จะไปสร้างเลือด
3. โอกาสอ้วนง่าย (มื้อเช้าอาหารเผาผลาญดี ร่างกายนำไปใช้งาน มื้อดึกการเผาผลาญน้อย กินมากจะตกค้างสะสม ทำให้อ้วนง่าย)
4. ทำให้ร่างกายขาดสารอาหารที่จะใช้งานตลอดวัน ต้องใช้พลังงานสำรอง   ทำให้ภูมิคุ้มกันต่ำ  แก่เร็ว  ระบบย่อยอาหารอ่อนแอในระยะยาว
5. โอกาสเสี่ยงต่อการเกิดนิ่วในถุงน้ำดี ถุงน้ำดีเก็บสะสมน้ำดีไว้ช่วงกลางคืน  ถ้าช่วงเช้าไม่ได้รับการกระตุ้น จะทำให้มีการตกตะกอนสะสมตัวเป็นนิ่วได้
6. เกิดแผลของกระเพาะอาหารและลำไส้ เพราะนอนมาตลอดคืน ท้องว่าง มีกรดออกมาแต่ไม่มีอาหาร
7. กระทบการเรียนและการทำงาน เนื่องจากขาดอาหารไปเลี้ยงสมอง
8. ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ ขาดพลัง ทำให้เกิดโรคง่าย ถ้าเป็นคนที่พื้นฐานไม่แข็งแรงมีโรคเรื้อรัง อาการจะรุนแรงขึ้น

 

ทำไมคนจีนจึงแนะนำข้าวต้มสำหรับมื้อเช้า

ปรมาจารย์ หลี่สือเจิน (李时珍 )   ได้กล่าวถึง ข้าวต้มละเอียด(โจ๊ก) ว่าเป็นอาหารสุดยอดของการบำรุง   ถ้าได้รับประทานสัก 1 ถ้วย  ขณะท้องว่าง  ธัญพืช(ข้าว) ที่ต้มละเอียด เป็นอาหารบำรุงที่มีขนาดเล็ก  นุ่มและไม่เหนียวหนืด เหมาะกับการทำงานของกระเพาะอาหาร

ข้าวต้มถือเป็นอาหารหลักพื้นฐาน  เพราะเป็นตัวให้พลังงาน  ย่อยง่าย  ดูดซึมง่าย  ใช้พลังในการย่อยน้อย (ถนอมพลังของร่างกายแพทย์จีนให้ความสำคัญว่ากระเพาะอาหารและม้ามเป็นที่มาของพลังชีวิตหลังการเกิด)เป็นอาหารที่ถูกนำไปใช้ได้อย่างรวดเร็ว อุ่นกระเพาะอาหารเหมาะสำหรับทุกวัย โดยเฉพาะผู้ที่เจ็บป่วยเรื้อรัง , คนที่มีโรคกระเพาะอาหารอักเสบเป็นแผล , เด็กเล็ก

นอกจากนี้ ในภาวะที่ร่างกายพักผ่อนมาตลอดทั้งคืน   ระบบย่อยอาหารในช่วงเช้าถือเป็นการเริ่มต้นการทำงานของร่างกาย ถ้าได้รับอาหารที่ย่อยง่ายและดูดซึมเร็วเหมือนกับเครื่องยนต์ที่เริ่มอุ่นเครื่องใหม่ๆ  จะดีกว่าการรับประทานอาหารหนักที่ย่อยยาก  ที่ทำให้กระเพาะอาหารทำงานหนักขึ้น หรือการรับประทานอาหารที่ผักผลไม้มีฤทธิ์เย็น  เช่นน้ำผักผลไม้ปั่น ผักดิบ ในมื้อเช้า ทำให้เลือดไหลเวียนมาที่กระเพาะอาหารน้อยลง กระเพาะอาหารทำงานมีประสิทธิภาพลดน้อยลงเช่นกัน

การจัดอาหารเมนูข้าวต้มโจ๊กนั้นสามารถปรับใส่อาหารสมุนไพรลงไปตามสภาพร่างกาย  ยกตัวอย่างที่ใช้บ่อยคือ โจ๊กบำรุงไต ที่ขอมอบสูตรไว้ในฉบับนี้

โจ๊กบำรุงไต

ส่วนผสม (สำหรับ 2 ที่)

เตรียม  40 นาที (ไม่รวมเวลาแช่ข้าวเหนียวและงา)  ปรุง 30 นาที – 3 ชั่วโมง (ขึ้นกับวิธีต้ม)

ข้าวเหนียวดำ                        100         กรัม

เม็ดบัว (เอาดีบัวออก)               100         กรัม

พุทราจีน                              10           ลูก

งาดำ                                 100         กรัม

วิธีทำ   

1.ข้าวเหนียวดำ  แช่ค้างคืน 1 คืน งาดำนำมาคั่วด้วยไฟอ่อน ๆ จนมีกลิ่นหอม  แช่น้ำค้างคืน 1 คืน

ลูกบัว พุทราจีน ล้างให้สะอาด

2.นำส่วนผสมทั้งหมดผสมกัน ใส่น้ำต้มเป็นข้าวต้ม ด้วยหม้อความดันสูง นาน 20 นาที  จะได้ข้าวเหนียวดำและงาดำที่แตกละเอียดง่ายแก่การย่อย (ถ้าต้มด้วยหม้อธรรมดา ข้าวเหนียวดำ ต้องแช่น้ำอุ่นค้างคืน แล้วจึงนำมาต้มด้วยไฟอ่อนๆ ต้องใช้เวลาต้มนาน ประมาณ  3  ชั่วโมง)  ใช้รับประทานแทนข้าวต้ม

ข้อควรระวัง  ถ้าข้าวเหนียวดำต้ม ไม่ละเอียดพอ  จะทำให้ย่อยยาก  เพิ่มภาระการทำงานของกระเพาะอาหาร

ล้อมกรอบ

ข้าวเหนียวดำ , งาดำ ฤทธิ์อุ่น บำรุงเลือดและบำรุงพลังแก้อาการอ่อนเพลียใจสั่น  รักษาอาการเสื่อมสมรรถภาพ  หลั่งเร็ว  น้ำกามเคลื่อน (ข้าวเหนียวดำและงาดำมีคุณค่าทางอาหารสูงมาก มีไฟเบอร์ โปรตีนอย่างสมบูรณ์ สีดำบำรุงไต)

พุทราจีนฤทธิ์กลาง  บำรุงม้าม  กระเพาะอาหาร   ช่วยทำให้นอนหลับ

เม็ดบัว   ฤทธิ์กลาง บำรุงม้ามและไต   ช่วยทำให้นอนหลับ  แก้ท้องเสีย รักษาอาการปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน , หลั่งเร็ว