ผู้สูงอายุเป็นวัยที่มีความเสื่อมของร่างกาย ทั้งสายตาพร่ามัว และมีปัญหาโรคกระดูกและข้อ ทำให้การทรงตัวและการเคลื่อนไหวที่ไม่มั่นคง รวมทั้งพบอาการหลงลืม หรือสมอง เสื่อมได้มากขึ้น เหล่านี้เป็นปัจจัยด้านร่างกายของผู้สูงอายุที่ทำให้ผู้สูงอายุหกล้มได้ง่าย โดยจากสถิติเกี่ยวกับการบาดเจ็บของ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข พบว่าอัตราการเสียชีวิตจากการหกล้มของผู้สูงอายุสูงเป็นอันดับ 2 รองจากการเสียชีวิตจากอุบัติเหตุบนท้องถนนอีกด้วย
นอกจากความเสื่อมของร่างกายแล้ว สิ่งสำคัญอีกประการหนึ่งที่อาจส่งผลให้ผุ้สูงอายุหกล้มได้คือ สภาพแวดล้อมรอบตัวผู้สูงอายุ เช่น สภาพแวดล้อมภายในบ้าน ดังนั้น การจัดสภาพแวดล้อมในบ้านสำหรับผู้สูงอายุเพื่อป้องกันการลื่นล้มสามารถแก้ไขได้และเป็นสิ่งที่มีความสำคัญอย่างยิ่ง เพื่อป้องกันการเกิดอุบัติเหตุที่อาจทำให้ผู้สูงอายุบาดเจ็บ ทุพพลภาพ หรือเสียชีวิตได้
โดยปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดการหกล้มในผู้สูงอายุ แบ่งออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ ๆ ได้แก่ ปัจจัยภายในและปัจจัยภายนอก โดยปัจจัยภายในคือปัจจัยในร่างกายของผู้สูงอายุ ส่วนปัจจัยภายนอกเป็นเรื่องของสภาพแวดล้อมที่อยู่รอบตัวผู้สูงอายุ
ปัจจัยเสี่ยงภายในของผู้สูงอายุ
ปัจจัยภายในที่เกิดจากปัญหาทางกายภาพของผู้สูงอายุเอง มีดังต่อไปนี้
- ความเปลี่ยนแปลงด้านสายตา ผู้สูงอายุมักมีปัญหาสายตายาว ทำให้คาดคะเนระยะทางได้ไม่ถูกต้อง หรือโรคต้อที่ทำให้มองเห็นไม่ชัด จึงเกิดการหกล้ม
- ข้อต่อและเอ็นที่อ่อนแอลง ส่งผลต่อการทรงตัว จึงทำให้เกิดการหกล้มได้
- ปัญหาระบบทางเดินปัสสาวะ ในผู้สูงอายุพบว่ามีปัญหาปัสสาวะบ่อยหรือกลั้นไม่อยู่ ทำให้ต้องรีบเร่งในการเข้าห้องน้ำและเกิดการหกล้มบ่อยครั้ง
- โรคประจำตัวบางอย่าง ก็ส่งผลต่อการหกล้มได้ เช่น โรคหลอดเลือดสมองส่งผลให้แขนขาอ่อนแรงจึงขาดสมดุลในการทรงตัว หรือโรคพาร์กินสันที่มีภาวะสั่นก็มีความเสี่ยงต่อการหกล้มสูงเช่นกัน
- การใช้ยาบางตัวที่เพิ่มความเสี่ยงต่อการหกล้ม เช่น ยาลดความดันโลหิต ยานอนหลับ ยาต้านการซึมเศร้า
7 สภาพแวดล้อมในบ้านที่ผู้สูงอายุเสี่ยงล้ม
ปัจจัยเสี่ยงภายนอกหรือสิ่งแวดล้อมรอบตัวผู้สูงอายุ ประกอบไปด้วยสิ่งแวดล้อมในบ้านและนอกบ้าน เราลองไปดูกันว่า จุดเสี่ยงใดบ้างที่ทำให้ผู้สูงอายุหกล้มได้มากที่สุด พร้อมวิธีป้องกันการเกิดอุบัติเหตุกับคุณตา คุณยาย ของเรา จากจุดเสี่ยงนั้นๆ กันค่ะ
- ห้องน้ำ ห้องน้ำที่ลื่น และไม่มีราวจับกันล้ม เป็นจุดเสี่ยงต่อการหกล้มที่เกิดขึ้นบ่อยที่สุด
- บันได ทางขึ้นลงที่มีสิ่งของวางเกะกะ บันไดที่ชำรุดหรือมีขั้นไม่เท่ากัน รวมถึงแสงสว่างบริเวณบันไดทางเดินที่ไม่เพียงพอ
- พื้นบ้าน พื้นบ้านที่ลื่น ไม่มีแรงเสียดทาน มีพรม เสื่อ ผ้ายาง หรือผ้าปูรองพื้น อาจทำให้สะดุดล้มได้ง่าย อีกทั้งข้าวของที่วางไว้ไม่เป็นระเบียบ รวมถึงสายไฟ สายโทรศัพท์ ที่ติดตั้งไม่เรียบร้อยบนพื้น
- ห้องครัว ซึ่งการทำครัวอาจมีน้ำมัน หรือน้ำที่เกิดจากการทำครัวกระเด็นมาที่พื้นและทำให้พื้นลื่นได้ง่าย รวมถึงการจัดวางอุปกรณ์ต่างๆ ไม่เป็นระเบียบก็มีส่วนในการหกล้มได้เช่นกัน
