ประโยชน์ของกิจกรรมทางกายที่ช่วยผู้สูงวัยมีชีวิตบั้นปลายแบบคุณภาพ

สภาพของครอบครัวในปัจจุบันได้เปลี่ยนแปลงไปจากอดีต จากความเป็นครอบครัวใหญ่ที่มีสมาชิกในบ้านหลากหลายวัย ก็เปลี่ยนไปสู่ครอบครัวเดี่ยวที่มีเพียงสมาชิกไม่กี่คน โดยเฉพาะในสังคมเมืองที่ค่านิยมทำให้ลูกหลานหลังจากที่แต่งงานแล้วต้องแยกครอบครัวออกไปอยู่ต่างหาก จึงเป็นเหตุผลสำคัญที่ทำให้ผู้สูงอายุต้องอาศัยอยู่ตามลำพังในบั้นปลายของชีวิต

แต่การที่สังคมไทยกำลังก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุวิธีการเตรียมตัวที่ดีที่สุดคือเริ่มต้นจากการดูแลผู้สูงอายุ ที่อยู่ในบ้านของเราก่อนหน้าเป็นสิ่งที่ง่ายที่สุดที่ลูกหลานอย่างเราๆ สามารถทำได้ เพราะสถาบันครอบครัวก็คือสิ่งที่สำคัญที่สุด ลองไปดูกันว่า ทำอย่างไรผู้สูงอายุในบ้านของเราจะสามารถใช้ชีวิตอยูได้อย่างมีความสุข

สร้างความสัมพันธ์ผูกมิตรทั้งในและนอกบ้าน

ถึงแม้ว่าการทำกิจกรรมเล็กน้อย แต่ก็มีประโยชน์การให้ผู้สูงอายุได้ทำกิจกรรมในบ้านที่ไม่หนักเกินไปมีความรับผิดชอบเล็กๆ น้อยๆ ทำให้ลูกหลานเห็นความสำคัญของท่านในการช่วยแบ่งเบาภาระภายในบ้านได้ ตัวอย่างกิจกรรม เช่น ช่วยดูแลลูกหลานเป็นครั้งคราวเพราะให้การเลี้ยงดูเด็กเต็มเวลาอาจเป็นเรื่องหนักเกินไปสำหรับผู้สูงอายุ ควรจะเป็นหน้าที่ง่ายๆ อย่างการช่วยจัดเตรียมอาหารหรือทำอาหารบางมื้อ ดูแลสัตว์เลี้ยง หรือรดน้ำต้นไม้รอบบ้าน

ผลการสำรวจกิจกรรมทางกายในผู้สูงอายุโดยสถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล พบว่า ผู้สูงอายุไทยกว่าร้อยละ30 มีกิจกรรมทางกายไม่เพียงพอ ซึ่งจะนำไปสู่โรคไม่ติดต่อเรื้อรังและภาวะเสื่อมถอยของผู้สูงอายุ

ประโยชน์จากการมีกิจกรรมทางกาย ยังได้ช่วยชะลอภาวะโรคจากความเสื่อม เช่น ระบบหัวใจและหลอดเลือด ความยืดหยุ่นของข้อต่อร่างกาย รวมถึงการทำงานของสมอง เพิ่มความคิด ความจำ และความกระตือรือร้น ลดภาวะสมองเสื่อม และภาวะซึมเศร้าที่สำคัญทำให้ท่านรู้สึกว่าตนเองมีคุณค่าต่อครอบครัว มีความมั่นคงในชีวิตว่าลูกหลานจะไม่ทอดทิ้ง และช่วยสร้างความสัมพันธ์ในครอบครัวได้อีกทางหนึ่งด้วย

พบปะเพื่อนเกลอ ออกไปเจอญาติสนิท

เวลาที่ลูกหลานออกไปเรียนหนังสือหรือทำงาน ผู้สูงอายุส่วนใหญ่ต้องอยู่บ้านเพียงลำพังกว่าที่สมาชิกในบ้านคนอื่นๆ จะมีปฏิสัมพันธ์ได้ก็ต้องรอถึงเวลาเย็นย่ำ หากเป็นอย่างนี้ทุกวันอาจส่งผลต่อภาวะจิตใจของผู้สูงอายุ หรือถึงขั้นเป็นโรคซึมเศร้าได้ ในวันหยุดสุดสัปดาห์หรือวันหยุดพิเศษ ลูกหลานควรจัดสรรเวลาพาท่านไปพบปะญาติสนิทมิตรสหายเพื่อเปลี่ยนบรรยากาศบ้าง

การที่ผู้สูงอายุได้พูดคุยกับคนวัยเดียวกัน ได้ย้อนความหลังถึงเรื่องในอดีตหวนคิดถึงความสุขกับเพื่อนๆ เมื่อครั้งก่อนถือเป็นยาดีที่ทำให้หัวใจกระชุ่มกระชวย ละจากความเบื่อหน่ายในชีวิตประจำวันได้เป็นอย่างดี เพราะฉะนั้นหากมีงานเลี้ยงสังสรรค์ เช่น งานแต่งงาน งานเลี้ยงรุ่นที่ท่านจะมีโอกาสพบคนรู้จักเก่าๆ ลูกหลานก็ควรอาสาพาท่านไปร่วมงาน อย่าให้พลาดเลยทีเดียว

ลงมือทำจริงเรียนรู้อย่างไม่สิ้นสุด

ด้วยหน้าที่การงานและความรับผิดชอบที่ลดลงไปตามอายุที่มากขึ้น ผู้สูงอายุจึงมีเวลาว่างมากกว่าช่วงวัยอื่นๆ ซึ่งเวลาว่างที่มากเกินไปอาจส่งผลกระทบต่อความเคยชินที่มีอะไรให้ทำเมื่อสมัยก่อน ทำให้เกิดความฟุ้งซ่านได้ ลูกหลานจึงควรแนะนำให้ท่านได้ทำงานอดิเรกที่ท่านชอบหรือถนัด เพื่อให้มีเป้าหมายที่จะทำในแต่ละวัน ให้ทุกๆ วันมีคุณค่า ยิ่งถ้าหากได้ทำในกิจกรรมที่ชื่นชอบแล้ว ท่านจะมีใจจดจ่ออยู่กับสิ่งนั้นได้ตลอดทั้งวัน

กิจกรรมที่เหมาะกับผู้สูงวัยมีให้เลือกหลายกลุ่มกิจกรรม อย่างเช่น วาดภาพ ปลูกต้นไม้ เลี้ยงสัตว์ ทำงานฝีมือต่างๆ ท่องเที่ยวเพื่อการศึกษาศิลปวัฒนธรรมตามสถานที่ต่างๆ หรือร่วมกิจกรรมในชมรมผู้สูงอายุ เป็นต้น แถมงานอดิเรกบางอย่างถ้าทำได้จนชำนาญยังสามารถสร้างรายได้เสริมได้อีกด้วย

เรียนรู้ตลอดชีวิต

ภาครัฐกำลังผลักดันกฎหมายการเรียนรู้ตลอดชีวิตสำหรับประชาชน เป็นการผสมผสานระหว่างการศึกษาในระบบ การศึกษานอกระบบ และการศึกษาตามอัธยาศัย เพื่อให้สามารถได้รับความรู้ทักษะ และพัฒนาคุณภาพชีวิตได้อย่างต่อเนื่องตลอดชีวิต สอดรับกับองค์การเพื่อความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการพัฒนา (Organization forEconomic Co-operation and Development:OECD) ร่วมกับยูเนสโก (UNESCO) ผลักดันให้มนุษย์ในทุกชนชั้น ทุกเชื้อชาติ เริ่มตั้งเป้าหมายที่จะเรียนรู้ตลอดเวลา

เสพสื่ออย่างมีสติเปิดโลกเปิดใจ 

ในปัจจุบันสื่อต่างๆ ถูกพัฒนาให้เข้าถึงง่ายและหลากหลาย มีแหล่งเรียนรู้ดีๆ อยู่มากมายรอบตัวซึ่งในแง่การเข้าถึงข้อมูล ข่าวสาร และความรู้ถือเป็นโอกาสที่ดีในการเข้าถึงความรู้ที่ต้องการได้อย่างไม่มีข้อจำกัด แต่ขณะเดียวกันการเข้าถึงสื่อก็จำเป็นต้องมีวิจารณญาณในการรับสาร ความรู้ที่ได้จึงจะมีประโยชน์อย่างแท้จริง ลองไปดูกันว่ามีช่องทางไหนที่ทำให้สามารถเรียนรู้ตลอดชีวิตได้บ้าง

ชมรายการโทรทัศน์

ปัจจุบันมีสถานีโทรทัศน์เปลี่ยนเป็นระบบดิจิทัลทำให้มีช่องสถานีต่างๆ มากมาย มีการแบ่งหมวดหมู่ตามประเภทของรายการ สามารถเลือกชมได้ตามความสนใจแต่ข้อควรระวัง คือการรับชมโทรทัศน์ที่เป็นระยะเวลาติดต่อกันนานเกินไป อาจจะส่งผลเสียต่อสายตาและมีผลในเรื่องของสมาธิได้ เพราะฉะนั้นควรแบ่งเวลาดูอย่างเหมาะสม และใช้เวลาไปกับกิจกรรมอื่นๆ บ้าง

ฟังรายการวิทยุ

วิทยุเป็นสื่อการเรียนรู้ที่มีราคาถูก เข้าถึงกลุ่มผู้สูงอายุในชนบทห่างไกลได้เป็นอย่างดี ปัจจุบันมีหน่ายงานภาครัฐและสถาบันอุดมศึกษาผลิตรายการเผยแพร่ความรู้ และยังมีวิทยุชุมชนกระจายเสียงอยู่ในพื้นที่ต่างๆ อีกเป็นจำนวนมาก ข้อดีของการฟังวิทยุคือสามารถฟังในขณะทำกิจกรรมอื่นๆ ไปพร้อมกันได้ เช่น ฟังวิทยุขณะทำงานบ้าน ช่วยให้การทำงานบ้านไม่น่าเบื่อ

>>อ่านต่่อหน้าถัดไป<<