มาเลเซีย+อินโดนีเซีย : มะระขี้นก ขมแต่ดี ขวัญใจชาวเอเชียอาคเนย์
ไม้ผลรูปลักษณ์ขรุขระไม่น่ามอง แต่ประโยชน์ล้นเหลือนี้พบได้ทั่วไปทั้งในครัวมาเลเซียและอินโดนีเซีย ทั้งยังนิยมกินดิบๆ บ้างทำเป็นสลัด ซึ่งเป็นปกติของคนท้องถิ่นที่เคยชินกับการกินผักปริมาณมาก แม้แต่เจ้ามะระขี้นกขมๆนี่ก็เป็นอาหารชั้นดีทีเดียวเชียว
แต่เดิมการแพทย์อายุรเวทซึ่งแพร่หลายในประเทศอินเดียตั้งแต่ก่อนศตวรรษที่ 15 ใช้มะระขี้นกเป็นยารักษาโรค และเมื่อมีการเผยแผ่
ศาสนาฮินดูจากอินเดียเข้ามายังภูมิภาคนี้ การแพทย์พื้นบ้านมาเลเซียและอินโดนีเซียจึงนำมะระขี้นกมาใช้เป็นยาอย่างฝังรากลึกมาตั้งแต่นั้น
การแพทย์พื้นบ้านของอินโดนีเซียใช้ส่วนใบของมะระขี้นกเป็นยาถ่ายพยาธิ ใช้ลดรอยแผลตามผิวหนัง และกินทั้งต้นเพื่อบรรเทา
อาการปวดศีรษะ ไอ โรคเบาหวาน ไข้หวัด มาลาเรีย และใช้ขับปัสสาวะ นอกจากนี้ในหนังสือยาสมุนไพรที่ใช้ในสาธารณสุขมูลฐานในอาเซียนยังระบุว่า ทั้งในมาเลเซียและอินโดนีเซียมีการกินมะระขี้นกสดๆเป็นสลัดเพื่อรักษาอาการเบื่ออาหาร
กัมพูชา : มะขามป้อม ผลไม้ดีสมัยพุทธกาล
มะขามป้อม ผลไม้รสเปรี้ยวที่เป็นพืชพื้นถิ่นของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มีสรรพคุณมากมาย อุดมไปด้วยวิตามินและแร่ธาตุ ซึ่งชาวกัมพูชาล้วนยอมรับว่ามีสรรพคุณทางยาและนำมาใช้ในการแพทย์พื้นบ้านมากมาย ทั้งยังพบได้ทั่วไปหาเก็บง่าย จึงจัดเป็นผลไม้คู่บ้าน
มะขามป้อมเป็นไม้ผลที่ถูกกล่าวถึงในพุทธประวัติ เมื่อมีการเผยแผ่พุทธศาสนาจากอินเดียเข้ามาสู่เอเชียอาคเนย์ ดินแดนแถบประเทศกัมพูชาในปัจจุบัน เป็นแห่งแรกที่ได้รับแนวคิดด้านจิตใจและจิตวิญญาณทางพุทธศาสนาจากอินเดีย จึงเป็นหนึ่งในศาสนาก่อร่างสร้างเมืองรองจากศาสนาพราหมณ์
เช่นเดียวกับการแพทย์พื้นบ้านกัมพูชาที่มีการสืบทอดตำราอายุรเวทจากอินเดียและใช้ประโยชน์จากองค์ความรู้นี้มาแต่โบราณ จึสามารถพบเห็นการใช้มะขามป้อมได้ทั่วไป โดยชาวกัมพูชาใช้ผลสดรักษาอาการอักเสบ และฝานแปะที่ท้องบริเวณกระเพาะปัสสาวะ เพื่อแก้
อาการปัสสาวะขัด หรือกินเพื่อขับปัสสาวะลดความดันโลหิต แก้ท้องเสีย ลดไข้ รักษาอาการปากนกกระจอก ขับลม และช่วยให้เจริญอาหาร
นอกจากนั้นพระธุดงค์มักพกมะขามป้อมติดย่ามเมื่อออกธุดงค์ไว้ต่างยาแก้ไข้หวัด แก้ไอ ขับเสมหะ และพกไว้บำรุงร่างกาย
น่ารู้ : ข้อมูลจากใน วารสาร International Journal of Pharmacy and Pharmaceutical Sciences Annamalai University ประเทศอินเดีย ตีพิมพ์เมื่อปี2013 ระบุว่านอกจากจะช่วยต้านหวัดแล้ว วิตามินซีในผลมะขามป้อมยังช่วยขยายหลอดเลือดและลดความดันโลหิตได้ด้วย
บรูไนดารุสซาลาม : หญ้าหนวดแมว ชาท้องถิ่นต้านโรค
พืชสมุนไพรที่ได้รับการยกย่องว่าเป็นดอกไม้ประจำประเทศบรูไน (เนการาบรูไนดารุสซาลาม) จนถึงกับได้รับการตีพิมพ์ลงบนธนบัตร 500 ดอลลาร์บรูไน คือพืชล้มลุกขนาดเล็ก ลำต้นสูงประมาณ 0.3 – 0.8 เมตรเท่านั้น แต่สามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้ทั้งต้น
หนังสือ ASEAN Herbal and Medicinal Plants ระบุว่า โดยทั่วไปคนในภูมิภาคนี้ใช้หญ้าหนวดแมวมาทำชา คือ ตากแห้งแล้วชงน้ำร้อน หรือจะบดเป็นผงบรรจุซองไว้ ชาวบรูไนมักนำใบหญ้าหนวดแมวมาต้มผสมกับเทียนดำ (Nigella sativa L.) และหอมหัวใหญ่ ดื่มหลังอาหารเพื่อควบคุมอาการเบาหวาน โดยอาจเติมน้ำผึ้งลงไปเล็กน้อยเพื่อให้เด็กกินง่ายขึ้น นอกจากนี้ยังมีรายงานว่า มีการใช้ในการแพทย์พื้นบ้านเป็นยาขับปัสสาวะและลดความดันโลหิตด้วย
แต่ห้ามใช้หญ้าหนวดแมวเพื่อชะล้างระบบทางเดินปัสสาวะ (Irrigation Therapy) และในผู้ป่วยเบาหวานควรใช้อย่างระมัดระวัง เพราะสมุนไพรชนิดนี้อาจเสริมฤทธิ์ในการลดระดับน้ำตาลในเลือดของยารักษาเบาหวานชนิดกินและอินซูลิน
เมื่อได้ศึกษาข้อมูลของพืชพรรณท้องถิ่นในเอเชียอาคเนย์ ก็อดรู้สึกยินดีและมีความสุขไม่ได้ เพราะชาวอาเซียนอย่างเราช่างโชคดีเหลือเกินที่หลังบ้านเต็มไปด้วยพืชสมุนไพรมากประโยชน์เหล่านี้
บทความอื่นๆ ที่น่าสนใจ
รวมเทคนิคบอกลายาลดความดัน รับมือความดันโลหิตสูงด้วยตัวเอง
ถาม-ตอบ ชวนวัดความดันโลหิต พร้อมวิธีอ่านค่าได้ด้วยตนเอง
สูตรเครื่องดื่ม สมุนไพรลดความดันโลหิต จากแพทย์พื้นบ้าน
วิธีง่ายๆ รับมือความดันโลหิตสูง ตามคำแนะนำของกูรูชีวจิต
