เสียงหรือความรู้สึกที่เกิดขึ้นเวลาขยับข้อขนาดใหญ่
ภาษาอังกฤษเรียกว่า เครพิทุส (Crepitus) เราสามารถสังเกตอาการนี้ได้โดยวางฝ่ามือไว้ที่ข้อ แล้วขยับข้อนั้นไปมา สังเกตความรู้สึกบริเวณฝ่ามือ ซึ่งแบ่งได้เป็น 2 แบบ คือ
แบบละเอียด (Fine Crepitus) เป็นความรู้สึกคล้ายการใช้นิ้วมือขยี้เส้นผม เกิดจากการบดขยี้ของเยื่อบุผิวที่หนาตัวขึ้น จากการอักเสบเรื้อรังพบได้ในผู้ป่วยโรคข้ออักเสบรูมาทอยด์และวัณโรคข้อ
แบบหยาบ (Coarse Crepitus) คล้ายมีเสียงกุกกักหรืออาจได้ยินเสียงลั่นในข้อขณะตรวจ เกิดจากการเสียดสีของผิวกระดูกอ่อนที่ขรุขระหรือมีเศษกระดูกอ่อนชิ้นเล็กๆ หลุดและแขวนลอยอยู่ภายในข้อ พบบ่อยในผู้ป่วยโรคข้อเข่าเสื่อมหรือโรคข้ออักเสบรูมาทอยด์ระยะท้ายๆ ที่ผิวกระดูกอ่อนถูกทำลายอย่างรุนแรง
ในคนปกติอาจตรวจพบได้ไม่บ่อยนัก เกิดจากเส้นเอ็นรอบๆ ข้อพลิกระหว่างเหยียดหรืองอข้อต่อ
สำหรับคนที่ชอบหักข้อนิ้วมือเพื่อให้เกิดเสียงนั้น จากการสำรวจในประเทศสหรัฐอเมริกาพบว่า ประชากรร้อยละ 25 - 50 ชอบหักข้อนิ้วให้เกิดเสียงก๊อบแก๊บ โดยข้อกลางนิ้วและข้อโคนนิ้วเป็นข้อที่นิยมหักมากที่สุด ส่วนข้อปลายนิ้วและข้อโคนนิ้วโป้งไม่ค่อยมีการหัก และพบว่านิสัยชอบหักนิ้วยังสัมพันธ์กับผู้ที่มีอาชีพใช้แรงงาน ชอบกัดเล็บ สูบบุหรี่และดื่มสุราจัด
หักข้อนิ้วมือ อันตราย!
จากการศึกษาเปรียบเทียบผู้ที่มีข้อนิ้วเสื่อมกับคนปกติ พบว่า การหักข้อนิ้วมือไม่สัมพันธ์กับการเกิดโรคข้อนิ้วเสื่อม โดยข้อที่เสื่อมมักเป็นข้อปลายนิ้วซึ่งไม่ค่อยโดนหัก นอกจากนี้จำนวนครั้งในการหักนิ้วก็ไม่สัมพันธ์กับการเกิดโรคข้อนิ้วเสื่อม แต่ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิดข้อนิ้วเสื่อม ได้แก่ อายุ โดยอายุที่มากขึ้น จะเพิ่มโอกาสเกิดข้อเสื่อมมากขึ้น และหากมีคนในครอบครัวเป็นโรคข้อนิ้วเสื่อมก็จะมีความเสี่ยงเพิ่มขึ้น
แม้ว่าการหักข้อนิ้วจะไม่ทำให้ข้อนิ้วเสื่อมมากขึ้นแต่ก็มีการศึกษาหนึ่งที่แสดงให้เห็นว่า การหักข้อนิ้วมือบ่อยๆ มีผลต่อการทำงานของนิ้วมือ โดยจะทำให้เอ็นรอบข้อไม่แข็งแรงและส่งผลให้กำลังในการบีบมือลดลงรวมถึงทำให้ข้อต่าง ๆ และมือเกิดอาการบวมได้ง่ายกว่าปกติ
นอกจากนี้ยังมีรายงานว่า การหักนิ้วอาจจะทำให้เอ็นขาด เป็นการทำลายข้อ มีแคลเซียมมาเกาะที่เอ็นรอบข้อมากขึ้น ดังนั้นการหักข้อนิ้วเป็นประจำจึงเป็นสิ่งที่ไม่ควรทำค่ะ
