งานวิจัยชี้ โพรโพลิส(Propolis)มีฤทธิ์ต้านCOVID-19 ได้
โพรโพลิส หรือ กาวผึ้ง เป็นผลิตภัณฑ์ธรรมชาติจากรังผึ้ง ที่นำมาใช้ประโยชน์ในทางยาตั้งแต่โบราณในยุคกรีก โรมัน โดยมีบันทึกว่ามีการนำโพรโพลิสมาใช้ในการรักษาบาดแผล ดูแลสุขภาพในช่องปาก รวมไปถึงบรรเทาอาการเจ็บคอระคายคอ ซึ่งสารสกัดจากธรรมชาติอย่างโพรโพลิส ที่เราได้พูดถึงกันมีสารสำคัญคืออะไร มาดูกัน
สารสำคัญและฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาของโพรโพลิส
จากการวิจัยที่ผ่านมา พบว่า โพรโพลิส มีส่วนประกอบของสารสำคัญต่างๆ มากกว่า 300 ชนิด โดยส่วนใหญ่เป็นสารกลุ่มฟลาโวนอยด์ (ได้แก่ Galangin; กาแลนจิน, Caffeic acid phenethyl ester (CAPE); กรดคาเฟอิก ฟีทิล เอสเตอร์) ซึ่งมีฤทธิ์ทางเภสัชวิทยามากมาย เช่น ฤทธิ์ต้านไวรัส, ฤทธิ์ต้านแบคทีเรีย, ฤทธิ์ต้านเชื้อรา, ฤทธิ์ต้านการอักเสบ, ฤทธิ์ปกป้องตับ และฤทธิ์กระตุ้นการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน เป็นต้น นอกจากนี้ยังมีสารสำคัญอื่นๆ เช่น เทอร์ปีน ฟีนอลิก เป็นต้น ซึ่งสารที่พบจะมีความแตกต่างหลากหลายไปตามแหล่งอาศัยของผึ้งและชนิดของพืชพันธุ์ในแถบนั้น
โพรโพลิส กับ โควิด-19
จากองค์ความรู้เดิมที่พบว่าการติดเชื้อโควิด-19 ติดต่อผ่านระบบทางเดินหายใจ เช่น การสัมผัสละอองจากการไอ จาม น้ำมูก หรือนํ้าลาย หรือสารคัดหลั่งของผู้ป่วย มีการศึกษาถึงกลไกของเชื้อผ่านเข้าร่างกาย โดยจากการศึกษาพบว่าด่านหน้าที่สำคัญ ที่เชื้อจะเข้าสู่ร่างกาย คือช่องปาก ลําคอและจมูก โดยจับกับตัวรับเชื้อโรค ทําให้ร่างกายติดเชื้อและกระจายเชื้อลงปอด ดังน้ันการป้องกันด่านแรก เพื่อไม่ให้เชื้อลงปอดคือการป้องกันหรือลดโอกาสในการจับกับตัวรับทั้งสอง
มีงานวิจัยที่ศึกษาเมาท์ สเปรย์ กับน้ำยาบ้วนปาก พบว่าสารสกัดโพรโพลิสเป็นอีกทางเลือกที่ช่วยลดโอกาสเชื้อลงปอดได้ จากการศึกษาพบว่าโพรโพลิส ลดการจับของเชื้อกับตัวรับเชื้อโรค จึงช่วยป้องกันตั้งแต่ด่านแรกก่อนจะกระจายลงไปในระบบทางเดินหายใจส่วนล่าง โดยเฉพาะปอด แต่ถ้าหากเชื้อเข้าร่างกายไปแล้ว โพรโพลิสก็ยังช่วยยับยั้งการหลั่งสารที่ทำให้เกิดการอักเสบ เช่น ยับยั้งการเกิดปอดอักเสบ รวมถึงช่วยทำให้ภูมิคุ้มกันทำงานดีขึ้น ส่งผลให้คนป่วยฟื้นตัวได้ดีขึ้นอีกด้วย
ข้อควรระวังของโพรโพลิส
- ควรระมัดระวังการใช้โพรโพลิส ในผู้ที่แพ้น้ำผึ้งหรือผลิตภัณฑ์จากผึ้ง เพราะอาจมีโอกาสแพ้โพรโพลิสได้เช่นเดียวกัน
- หญิงตั้งครรภ์หรือกำลังให้นมบุตร แนะนำให้ปรึกษาแพทย์ที่ให้การดูแลก่อนใช้ผลิตภัณฑ์ เนื่องจากภาวะของหญิงตั้งครรภ์หรือให้นมบุตรในแต่ละคนมีความแตกต่างกัน
การเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของโพรโพลิส
ในปัจจุบัน มีผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของโพรโพลิส จัดจำหน่ายตามร้านขายยาหรือร้านค้าทั่วไปเป็นจำนวนมาก ไม่ว่าจะเป็นเมาท์ สเปรย์ น้ำยาบ้วนปาก ชนิดรับประทานในรูปแบบเม็ด แคปซูล สารละลายหรือ รูปแบบทาภายนอกเช่นครีม ขี้ผึ้งหรือโลชั่น จึงควรพิจารณาเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของโพรโพลิส ดังนี้
– ควรเลือกผลิตภัณฑ์โพรโพลิสที่มีมาตรฐานการควบคุมปริมาณสารสำคัญอย่างมาตรฐานสแตนดาร์ดไดซ์ หรือที่เรียกว่า สแตนดาร์ดไดซ์โพรโพลิส (Standardized Propolis Extract) ซึ่งมีประสิทธิภาพเหนือกว่าโพรโพลิสทั่วไปถึง 10 เท่า
– ควรเลือกผลิตภัณฑ์โพรโพลิสที่ผ่านการทดสอบคุณภาพด้านความปลอดภัยตามมาตรฐานจากกระทรวงสาธารณสุข ทั้งการทดสอบเรื่องการปราศจากเชื้อปนเปื้อน โลหะหนัก และยาฆ่าแมลง
– ไม่ควรเลือกผลิตภัณฑ์โพรโพลิสจากเปอร์เซ็นต์ของสารสกัด เพราะ ไม่ได้บ่งบอกถึงประสิทธิภาพที่แท้จริง อีกทั้งยังไม่ใช่วิธีควบคุมคุณภาพสารสำคัญของยาในระดับสากล
– อ่านฉลากคำเตือนและวิธีใช้ให้ละเอียด โดยปฏิบัติตามคำแนะนำอย่างเคร่งครัดเสมอ
– หากมีข้อสงสัยเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของโพรโพลิส ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนการใช้ผลิตภัณฑ์
– หากพบอาการแพ้ที่มีลักษณะเป็นผื่นแดง คันตามร่างกาย ปากบวม ตาบวมหรือหายใจไม่ออก ควรพบแพทย์ทันที
บทความอื่นที่น่าสนใจ
ปอดติดเชื้อ โรคอันตรายที่มาพร้อมหน้าฝน
อาการเจ็บคอ แต่ไม่มีไข้ ไม่ใช่หวัด แล้วตกลงคืออะไร
คุมเข้มความสะอาด บ้าน-คอนโด อย่างไร? เมื่อต้องอยู่ร่วมกับผู้ติดเชื้อโควิด
