VEGAN VS VEGETARIAN เคลียร์คัต “อาหารมังสวิรัติ” คืออะไร
ปัจจุบัน ผู้คนหันมาสนใจ อาหารมังสวิรัติ กันมากขึ้น เพราะมีข้อมูลมากมายที่ชี้ให้เห็นว่า ชาวมังสวิรัติจะมีอายุยืน และมีสุขภาพที่ดีกว่าคนที่กินอาหารปกติทั่วไป อาจารย์ศัลยา อธิบายแนวคิดการกินมังสวิรัติหลักๆ ว่ามีอยู่ 2 ประเภท คือ
- มังสวิรัติ ประเภทเคร่งครัด หรือที่มักเรียกกันว่า วีแกน (Vegan) เป็นมังสวิรัติที่กินอาหาร จำพวกพืชอย่างเดียว ไม่กินเนื้อสัตว์ และผลิตภัณฑ์จากสัตว์ทุกชนิด ซึ่งเปรียบได้กับ อาหารเจ ในบ้านเรา แต่อย่างที่กล่าวข้างต้น อาหารเจ กับ อาหารมังสวิรัติ ในต่างประเทศ มีความแตกต่างกัน อาหารเจที่คนไทยคุ้นเคยจะมีผักน้อย ละเว้นพืชที่มีกลิ่นแรง หรือเผ็ดร้อน เน้นอาหร จำพวกแป้ง ไขมัน และน้ำตาล ซึ่งสารอาหารเหล่านี้ ย่อมส่งผลต่อความอ้วน
- มังสวิรัติ ประเภทดื่มนมและกินไข่ (Lacto-Ove Vegetarian) เป็นการกินมังสวิรัติที่หลีกเลี่ยงการบริโภคเนื้อสัตว์ทุกชนิด แต่สามารถกินผลิตภัณฑ์จากนมและไข่ รวมถึงผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนประกอบจากสัตว์บางชนิดได้ ทำให้ร่างกายได้รับสารอาหารครบถ้วน ไม่ต้องหาสารอาหารมาทดแทน เมืื่อเทียบกับการกินมังสวิรัติแบบเคร่งครัด
ทุกคนที่กินมังสวิรัติย่ิมมีความเชื่อ และวิถีชีวิตที่แตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับวัตถุประสงงค์ในการกินของแต่ละคน แต่สำหรับผู้ที่ต้องการลดความอ้วน สามารถนำวิธีกินมังสวิรัติมาประยุกต์ใช้ร่วมกับศาสตร์อื่น เพื่ควบคุมน้ำหนักภายใต้การมีสุขภาพที่ดีได้
LOSING WEIGHT ON A VEGAN DIET มังสวิรัติลดน้ำหนักได้จริงหรือ?
ไม่ว่าจะเป็นอาหารมังสวิรัติแบบเคร่งครัด หรือมังสวิรัติประเภทละเว้นผลิตภัณฑ์จากสัตว์ แต่สามารถกินไข่และนมได้ ก็สามารถบรรลุเป้าหมายในการควบคุมน้ำหนักได้เช่นเดียวกัน ถ้ามีการวางแผนอาหารที่ถูกต้อง เพราะการกินอาหารมังสวิรุัติ เป้นการลดไขมันประเภทอิ่มตัว และคอเลสเตอรอล ในขณะเดียวกันได้ประโยชน์จากสารต้านอนุมูลอิสระ วิตามินซี และสารอาหารต่างๆ จากพืช อาจารย์ศัลยา อธิบายว่า
“ปัจจัยที่จะทำให้การลดน้ำหนักเห้นผล ได้อย่างชัดเจน คือ ความตั้งใจ เพราะหลักการกินค่อนข้างยากสำหรับบางคน ไม่ว่าเราจะใช้วิธีไหน ถ้าเป็นการลดปริมาณแคลอรี และจากไขมันที่กินปกติ ก็สามารถลดน้ำหนักได้ทั้งนั้น ซึ่งจะลดน้ำหนักได้มากน้อยขึ้นอยู่กับความสม่ำเสมอของตัวเอง และเมื่อพ้นระยเวลา 3 เดือนไปแล้ว น้ำหนักจะค่อยๆ ลดลงอย่างช้าๆ เนื่องจากระบบเผาผลาญของร่างกายทำงานต่ำลง ทำให้บางคนกลับไปกินตามใจปากเหมือนเดิม น้ำหนักก็จะกลับมาเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว แล้วเมื่อต้องการกลับมาลดน้ำหนักอีกครั้ง ก็จะกลายเป็นเรื่องที่ยากกว่าครั้งก่อนๆ ที่เคยลด”
มีงานวิจัย จาก มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด ในปี ค.ศ. 2004 จัดทำขึ้นเพื่อเปรียบเทียบคนที่ต้องการลดน้ำหนัก แบ่งออกเป็น 3 กลุ่มด้วยกัน คือ
- ผู้ที่กินวีแกน หรือมังสวิรัติอย่างเคร่งครัด
- ผู้ที่กินมังสวิรัติ ประเภทดื่มนมและกินไข่
- ผู้ที่กินเนื้อสัตว์ปกติ
พบว่า ในระยะ 18 สัปดาห์ คนที่กินวีแกนหรือมังสวิรัติเคร่งครัด สามารถลดน้ำหนักได้มากกว่าคนที่กินเนื้อสัตว์ 2.5 กิโลกรัม และคนที่กินมังสวิรัติ ประเภทดื่มนมและกินไข่ สามารถลดน้ำหนักได้มากกว่าคนที่กินเนื้อสัตว์ 1.5 กิโลกรัม
จะเห็นได้ว่า การกินมังสวิรัติ เป็นตัวช่วยในการลดน้ำหนักได้จริง อย่างไรก็ตาม ผู้ที่ลดน้ำหนักยังคงต้องคำนึงถึงสารอาหารที่ดี ที่จะได้รับจากการกินมังสวิรัติด้วยเช่นเดียวกัน
หลักการกินวีแกน จะเน้นอาหารจำพวกผักและผลไม้ ฉะนั้น คาร์โบไฮเดรตที่ร่างกายจะได้รับ จึงมาจากข้าว และแป้งไม่ขัดสี ธัญพืช และผักที่มีแป้ง เช่น เผือก มัน ฟักทอง ลูกเดือย เป็นต้น ซึ่งถือเป็นคาร์โบไฮเดรตที่ดี โดยเฉพาะ ข้าวไรซ์เบอร์รี่ เพราะจากการผสมพันธุ์ข้าว ทำให้ข้าวไรซ์เบอร์รี่ มีคุณค่าทางโภชนาการมากขึ้น อุดมไปด้วยสารอาหารมากมาย ทั้งใยอาหาร วิตามิน สารฟลาโวนอยด์ และสารต้านอนุมูลอิสระ
ต่อมาสารอาหารที่เป็นโปรตีน และไขมัน สำหรับผู้ที่กินมังสวิรัติ จะได้รับโปรตีนจากพืชตระกูลถั่วต่างๆ เต้าหู้ ผลิตภัณฑ์จากสัตว์ ไข่ ส่วนไขมัน จะมาจากน้ำมันที่ใช้ในการประกอบอาหาร ควรเลือกใช้น้ำมันประเภทไม่อิ่มตัว เช่น น้ำมันมะกอก น้ำมันเมล็ดชา นำ้มันรำข้าว หากเราได้รับปริมาณที่เกินเกณฑ์ มันยังสามารถไปแทนส่วนคาร์โบไฮเดรตที่ลดลงได้ ซึ่งช่วยลดอัตราเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจ และช่วยลดน้ำหนักได้ในระดับหนึ่ง
เคล็ดลับการกินวีแกน คือ ควรกินผักหลากสี หรือหลากหลายชนิด เพราะจะทำให้เรายิ่งได้รับสารอาหารที่ครบถ้วน ทั้งสารต้านอนุมูลอิสระ และกากใยอาหาร ซึ่งมีส่วนช่วยในการลดน้ำหนักอย่างมาก เพราะกากอาหารใช้เวลาในการย่อยนานกว่าแป้งและน้ำตาล ทำให้เราอิ่มได้เร็วและนานขึ้น
เรื่อง กองบรรณาธิการ
ชีวจิต 533 – ฉบับพิเศษ 100 วิธี กิน อยู่ หยุดอ้วนถาวร
นิตยาสารรายปักษ์ ปีที่ 23 : 16 ธันวาคม 2563
– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –
บทความน่าสนใจอื่นๆ
ชวนรู้จัก Flexitarian หรือ “มังสวิรัติแบบยืดหยุ่น” ลดอ้วน สุขภาพดี
