รู้หรือไม่ว่า “ระดับอารมณ์ก่อโรคได้”
เคยมีคำกล่าวไว้ว่าสุขภาพใจ ส่งผลต่อ สุขภาพกาย หากใจป่วย กายก็จะป่วยตามไปด้วย จะเห็นได้ว่า อารมณ์กับร่างกาย นั้นเป็นสิ่งเดียวกัน ทำงานต่อเนื่องกันตลอดเวลา อารมณ์สั่งให้ร่างกายเป็นเช่นไร ถ้าอยากให้ร่างกายเราแข็งแรงต้องเริ่มต้นที่อารมณ์ ถ้าอยากรักษาโรคของตนเองต้องรักษาอารมณ์ด้วยเสมอ ขอเน้นว่าเราต้องดูแลเรื่องอารมณ์ก่อนดูแลร่างกาย นี่เป็นสิ่งที่คนส่วนใหญ่ยังมองไม่เห็น เมื่อเข้าใจตรงนี้แล้วเราจะดูแลสุขภาพได้ดีกว่าคนอื่น
อารมณ์สร้างภูมิคุ้มกันให้แข็งแรง
ระบบภูมิคุ้มกันอันเป็นยาวิเศษในการรักษาโรคตามธรรมชาตินั้นจะแข็งแรงเพียงใด ขึ้นอยู่กับปัจจุบัน เช่น สมอง เป็นตัวควบคุมร่างกายโดยการหลั่งฮอร์โมนออกไปสั่งงานร่างกายฮอร์โมนจะออกมาจากต่อมไร้ท่อ ซึ่งไปทำงานได้ทันทีโดยเราไม่ต้องคิด เป็นกลไกอัตโนมัติ และอีกหลายกลไกหนึ่งคือสมองสั่งงานผ่านระบบประสาทส่วนกลาง ส่งกระแสประสาทจากสมองไปทางไขสันหลังและผ่านไปตามเส้นประสาทที่มีอยู่ทั่วร่างกาย สั่งให้ร่างกายทำงานได้อย่างที่เราต้องการ
กลไกการทำงานของสมองทั้งหมดนั้นขึ้นตรงต่อจิตใจและอารมณ์ของเราเป็นสำคัญ จิตใจหรืออารมร์ที่เป็นบวก ร่างกายจะหลั่งฮอรืโมนตัวดักลุ่มเอนเดอร์ฟินออกมา ทำให้ร่างกายผ่อนคลายและระบบทั้งหลายไหลเวียนคล่องตัวไม่ติดขัด ทำให้ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายแข็งแรงขึ้นตามไปด้วย เมื่อภูมิคุ้มกันแข็งแรงขึ้นก็จะคุ้มกันและดูแลระบบอื่นๆ ให้เป็นปกติอย่างแข็งขันมากขึ้น ระบบที่แข็งแรงจะสร้างภูมิคุ้มกันให้เข้มแข็งยิ่งขึ้น เป็นวงจรสร้างสุขภาพที่ดีตามธรรมชาติ ทั้งหมดนี้เริ่มต้นมาจากอารมณ์ของเราเป็นสำคัญ
กลไกอารมณ์ที่ทำลายสุขภาพ
อารมณ์ที่เกี่ยวข้องโดยตรงต่อร่างกายมี 2 ลักษณะ คือ ลักษณะที่สร้างสรรค์ และลักษระที่ทำลาย มาดูลักษระที่ทำลายสุขภาพกันก่อน ความเครียดเป็นอารมณ์ไม่ดีที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวัน มากบ้างน้อยบ้างแล้วแต่คน ความเครียดที่สะสมอยู่เป็นประจำจะก่อให้เกิดบุคลิกของความเครียดขึ้น คนที่เครียดบ่อยจึงมีลักษระของบุคลิกแบบหนึ่ง ซึ่งอาจจะเรียกว่าบุคลิกของคนเครียด เราอาจรู้สึกได้เมื่อเจอกับคนประเภทนี้ คนที่หน้าไม่ค่อยยิ้มแย้ม ตาไม่มีแววแห่งความสุข ไหล่ห่ององิ้ม หลังโก่ง ท้องยื่น ท่าทางไร้ชีวิตชีวา นี่คือบุคลิกของคนเครียด เรามีบุคลิกแบบนี้บ้างไหม ถ้ามีต้องรีบแก้ไข ไม่อย่างนั้นมันจะส่งผลร้ายต่ออารมณ์ของเราต่อไป
เมื่อมีบุคลิกคนเครียดอยู่ในตัว บุคลิกนี้คือโครงสร้างร่างกายของเรานั่นเอง โครงสร้างที่เสียสมดุลไปจะทำให้เกิดความเครียดขึ้นอีกทั้งทางร่างกายและอารมณ์ อารมณ์จึงไม่ค่อยดีเพิ่มขึ้นอีก ฉะนั้นคนที่เครียดมักเครียดเป็นประจำ ส่วนหนึ่งเป็นเพราะบุคลิกของเขาบังคับให้อารมณ์ต้องเป็นอย่างนั้น อารมณ์มีอิทธิพลต่อร่างกายและร่างกายก็มีอิทธิพลต่ออารมณ์เช่นกัน บุคลิกแห่งความเครียดจึงสร้างความเครียดให้มากขึ้น
อารมณ์ไม่ดีสร้างบุคลิกเครียด
ถ้าไม่แก้ไขบุคลิกนั้นจะมีอารมณ์ไม่ดีได้บ่อย และนั่นจะเข้าสู่วงจรอุบาทว์ทันที คืออารมณ์ไม่ดีสร้างบุคลิกเครียด บุคลิกสร้างอารมณ์เครียดอีก เป็นอย่างนี้ไปเรื่อยๆ ภูมิคุ้มกันของร่างกายจึงอ่อนแอลง ไม่สามารถคุ้มกันร่างกายได้เหมือนปกติ แม้เชื้อโรคเข้าสู่ร่างกายเพียงนิดเดียวก็สามารถทำให้เจ็บป่วยได้ การเจ็บป่วยจึงเป็นผลสุดท้ายที่แสดงให้เห็นว่าภูมิคุ้มกันลดต่ำลงแล้ว เป็นเหมือนสัญญาณเตือนภัยให้รีบหาทางรักษาโดยเร็ว เราจึงต้องแก้ไขทั้งร่างกายและอารมณ์ไปพร้อมกัน
จากเนื้อหาทั้งหมดที่เรานำเสนอไปทั้งหมดนี้ สามารถสรุปใจความสำคัญได้ว่าสิ่งสำคัญของสุขภาพคือ อารมณ์ที่ดีนั่นเอง นี่เป็นต้นทางแห่งสุขภาพ มีร่างกายเป็นปลายทางที่แสดงออกให้รู้ว่าร่างกายอยู่ในภาวะสมดุลหรือไม่ เมื่อมีโรคหรือความไม่สบายเกิดขึ้น จึงต้องหันมาสนใจที่ต้นทางคืออารมณ์ด้วยเสมอ
อย่าหลงรักษาแต่เพียงร่างกายเท่านั้น อย่าลืมว่าร่างกายถูกควบคุมด้วยสมอง สมองสั่งงานโดยการหลั่งฮอร์โมน ฮอร์โมนถูกควบคุมโดยอารมณ์ อารมณ์คือความรู้สึก ความคิด และการรับรู้ ถ้าสามารถควบคุมควารู้สึก ความคิด ก็สามารถ ควบคุมอารมณ์ได้ นับจากนี้ไปเราจึงต้องพยายามควบคุมอารมณ์ซึ่งเป็นต้นทางของสุขภาพให้ได้ก่อน แล้วผลที่ตามมาก็จะเป็นไปในทางที่ดี หากอยากมีสุขภาพดี ต้องฝึกอารมณ์ให้ดีมั่นคงไปด้วยค่ะ
ขอบคุณข้อมูลประกอบบทความจาก: กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข
