CHOOSING A WALKING STICK เลือกไม้เท้าสำหรับผู้สูงอายุ
เมื่อเข้าสู่วัยชรา ปัญหาสุขภาพที่มักพบบ่อยมากที่สุดคงจะเป็นเรื่องการทรงตัว ซึ่งส่งผลต่อการหกล้มและอาการบาดเจ็บที่จะตามมาอีกมากมาย
National Council on Aging (NCOA) องค์กรที่เป็นตัวแทนของผู้สูงอายุรายหนึ่งของประเทศสหรัฐอเมริกาได้ให้ข้อมูลไว้ว่า ทุก ๆ 11 วินาทีจะมีผู้สูงอายุเข้ารับการรักษาในห้องฉุกเฉิน เนื่องจากมีการทรงตัวตกจากที่สูง และทุก ๆ 19 นาที ผู้สูงอายุจะเสียชีวิตด้วยอุบัติเหตุที่มาจากปัญหาการทรงตัว สำหรับคุณปู่คุณย่าเมื่อเกิดอาการบาดเจ็บจะยิ่งส่งผลต่อการดำรงชีวิตในระยะยาว ทำให้ผู้สูงอายุในอเมริกาจำนวนมากที่กลัวการเกิดอุบัติเหตุจึงมีส่วนร่วมกับกิจกรรมทางสังคมน้อยลง และสิ่งนี้เองอาจส่งผลให้เกิดภาวะซึมเศร้า ร่างกายเสื่อมสภาพเร็วขึ้น
สำหรับตัวช่วยในการทรงตัวที่ได้รับความนิยมในหมู่คุณปู่คุณย่าต้องยกให้ “ไม้เท้า” เพราะสามารถทำให้เดินหรือปรับเปลี่ยนอิริยาบถได้อย่างมั่นใจ ไม่กลัวการหกล้ม และยังใช้งานสะดวกปลอดภัย ลดการเกิดอุบัติเหตุ
เมื่อเราเล็งเห็นถึงความสำคัญของปัญหาการทรงตัวในผู้สูงอายุตั้งแต่ต้น เชื่อว่าลูกหลานหรือตัวของคุณปู่คุณย่าเองคงเริ่มตรวจเช็กร่างกาย และจัดเตรียมไม้เท้าคู่กายเพื่อการทรงตัวที่ดี ให้การดำเนินชีวิตประจำวันเป็นไปอย่างราบรื่น
เรื่องต้องรู้ก่อนซื้อไม้เท้า
ในเบื้องต้นควรคำนึงถึงสภาพร่างกายของผู้สูงอายุ เพราะไม่ใช่ผู้สูงอายุทุกคนที่จำเป็นต้องใช้ไม้เท้าในการช่วยเดิน ผลสำรวจจากหลายแหล่งมักพบผู้มีอายุ 65 ปีขึ้นไป เริ่มมีความเสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุพลัดตกหกล้ม คุณปู่คุณย่าที่มีอายุน้อยกว่า 65 ปี บางคนที่ยังเดินได้คล่องแคล่ว จึงไม่จำเป็นต้องใช้ไม้เท้า หรือบางคนที่มีร่างกายอ่อนแอ ควรใช้รถเข็นจะเหมาะมากกว่าการใช้ไม้เท้า
เมื่อคุณตาคุณยายได้รับคำแนะนำจากแพทย์ หรือประเมินแล้วว่า สมควรใช้ไม้เท้าช่วยทรงตัว ควรมีการทดลองใช้งานจริง เพื่อดูว่าใช้งานได้อย่างสะดวกสบายหรือไม่ เลือกขนาดที่เหมาะสมที่ทำให้ผู้สูงอายุสามารถยืนตรงได้โดยข้อศอกงอเพียงเล็กน้อย หรือในขณะเดิน น้ำหนักของผู้ใช้งานกดลงบนไม้เท้าได้พอดี ไม่เกิดอาการบาดเจ็บบริเวณข้อต่อ
3 ประเภท ไม้เท้าที่ต้องเลือก
สมัยก่อนมีการประดิษฐ์ไม้เท้าจากวัสดุที่มีในท้องถิ่น แต่ปัจจุบันสามารถหาซื้อได้ตามร้านอุปกรณ์ทางการแพทย์ทั่วไป โดยสมาคมกายภาพบำบัดแห่งประเทศไทยได้แบ่งประเภทของไม้เท้าออกเป็น 3 ชนิด คือ
1.ไม้เท้าแบบมาตรฐาน หรือไม้เท้า 1 ขา หากคุณปู่คุณย่าเพียงต้องการบรรเทาแรงกดขณะเดิน ไม้เท้าชนิดนี้จะช่วยรักษาสภาพความสมดุลให้เหมาะสม อย่างไรก็ตามการลงน้ำหนักผ่านแขนอาจจะไม่ค่อยสะดวกนัก เนื่องจากตัวไม้เท้ามีความมั่นคงน้อย จึงไม่เหมาะสำหรับคนที่ต้องการให้แขนช่วยรับน้ำหนักตัวแทนขา
2.ไม้เท้า 3 ขา และไม้เท้า 4 ขา เหมาะกับคุณปู่คุณย่าที่มีอาการบาดเจ็บหรือภาวะข้อเข่าเสื่อม เพราะช่วยกำหนดทิศทางการเดินที่แน่นอน เป็นไม้เท้าแบบที่มีฐานรับน้ำหนักกว้าง สามารถลงน้ำหนักที่แขนได้มากกว่าขา และผู้ใช้ยังสามารถปล่อยมือจากไม้เท้าเพื่อหยิบจับสิ่งของได้โดยที่ไม้เท้ายังตั้งอยู่ที่เดิมได้
3.ไม้เท้าปรับระดับ มีจุดรับน้ำหนักอยู่ตรงกับตำแหน่งของมือที่จับไม้เท้า จึงช่วยให้สามารถใช้แขนรับน้ำหนักตัวบางส่วนได้ดีกว่าไม้เท้าแบบมาตรฐาน
HOW TO เลือกไม้เท้าอย่างไรให้เดินสบาย
The Golden Concepts ร้านค้า e-commerce แหล่งรวบรวมผลิตภัณฑ์ดูแลผู้สูงอายุของประเทศสิงคโปร์ แนะนำวัสดุหลัก ๆ ที่ใช้ทำไม้เท้า ได้แก่ โฟม ยาง พลาสติก และไม้ ซึ่งผู้สูงอายุส่วนใหญ่จะนิยมใช้ไม้เท้าที่ทำจากโฟม เพราะไม่ทำให้มือได้รับบาดเจ็บ และสะดวกสบาย แต่ไม้เท้าที่ทำจากไม้และพลาสติกจะมีความทนทาน มั่นคง และรับน้ำหนักได้ดีกว่าโฟม
สำหรับคุณปู่คุณย่าที่มีอาการข้อต่ออักเสบและมีอาการบาดเจ็บร่วมกัน มักเลือกไม้เท้าขนาดยาว มีการยึดเกาะที่ดี ซึ่งระดับความสูงถือเป็นเรื่องสำคัญอย่างมาก ถ้าผู้สูงอายุใช้ไม้เท้าที่มีความสูงไม่เหมาะสมหรือไม้เท้าที่มีขนาดยาวเกินไปในระยะเวลานาน อาจเกิดอาการอักเสบหลักจากการใช้งานได้ ในทางกลับกัน ไม้เท้าที่สั้นเกินไปก็อาจทำให้การเดินไม่มั่นคง โดยมีเทคนิคการวัดขนาดความสูงของไม้เท้า ดังนี้
1.ใส่รองเท้าคู่โปรดในขณะวัดไม้เท้า เพื่อให้ได้ความสูงตามจริงเมื่อต้องใช้งานในชีวิตประจำวัน
2.ลองยืนในตำแหน่งที่ผ่อนคลายและเป็นธรรมชาติ
3.ปล่อยให้แขนอยู่ตามตำแหน่งธรรมชาติโดยไม่ต้องล็อกข้อศอก หรืองอศอกประมาณ 20-30 องศา
4.ด้ามจับของไม้ควรอยู่ในระดับเดียวกับข้อต่อข้อมือ
5.วางปลายไม้เท้ากับพื้นราบโดยให้ห่างจากด้านข้างของรองเท้าประมาณ 15 เซนติเมตร
การเลือกไม้เท้าที่เหมาะสมต่อสภาพร่างกายช่วยลดแรงกดร่วมกับป้องกันการเกิดอุบัติเหตุที่อาจทำให้ผู้สูงอายุพิการ เป็นเสมือนการหาผู้ช่วยพยุงคุณปู่คุณย่าให้ปลอดภัย สามารถช่วยเหลือตนเองได้อย่างอิสระ แถมได้ออกกำลังกายอีกด้วยนะคะ
ที่มา: นิตยสารชีวจิต ฉ.517
บทความอื่นๆ ที่น่าสนใจ
“ไม้เท้า” อุปกรณ์ช่วยพยุงเดิน เพื่อการช่วยเหลือตนเองของผู้สูงวัย!
ภาวะเครียดในผู้สูงอายุ อีกปัจจัยนำไปสู่การเกิดโรคต่าง ๆ
การเปลี่ยนแปลงตามอายุที่ส่งผลต่อร่างกาย และอารมณ์
