การอ่านช่วยกระตุ้นสมอง
นายแพทย์อุดม เพชรสังฆาต ผู้อำนวยการศูนย์พัฒนาอัจฉริยภาพเด็กและเยาวชน สถาบันรักลูก เคยการบรรยายพิเศษเรื่อง ประโยชน์จากการอ่านหนังสือ ทำให้ความทรงจำเก่าๆ ที่เคยคิดว่าเป็นเรื่องไร้ประโยชน์ กลับมาสว่างและกระจ่างในใจอีกครั้ง คุณหมออุดมเคยอธิบายว่า
อ่านหนังสือให้ลูกฟังช่วยให้เด็กมีพัฒนาการด้านภาษาพูดและภาษาอ่านได้เร็วขึ้น นอกจากนี้เนื้อหาในเรื่องที่เล่านั้นเป็นความดี ความจริง ความรู้ ซึ่งจะส่งผ่านเข้ามาถึงตัวเด็กได้ แต่ที่สำคัญมากกว่านั้น ความ
ผูกพันของแม่และลูกขณะที่ลูกนั่งอยู่บนตักแม่ แม่เล่านิทานอ่านหนังสือให้ลูกฟัง การกอดรัดสัมผัสของแม่ที่มีต่อลูกส่งผลให้เกิดการหลั่งของ โกร๊ธฮอร์โมน และเนิร์ฟโกร๊ธแฟคเตอร์ ซึ่งสารทั้งสองชนิดนี้
มีผลต่อการเจริญเติบโตของสมองมนุษย์มากทีเดียว นี่เป็นเหตุผลสำคัญที่ทำให้ลูกได้รับประโยชน์จากการอ่านที่แม้ไม่ได้ทำให้ลูกแข็งแรงโดยตรง แต่ทำให้ลูกมีสมองและจิตใจที่แข็งแรง มีความสุข
คำแนะนำในหนังสือ จิตวิทยาการอ่าน ของ ศาสตราจารย์ ดร.ฉวีลักษณ์ มีคำแนะนำหนังสือที่เหมาะสมกับช่วงวัยเด็กว่า
เมื่อเด็กเริ่มหัดอ่าน แนวความสนใจจะเป็นไปตามรายบุคคล ทั้งปริมาณที่อ่านได้และประเภทของหนังสือที่อ่าน ในขณะเดียวกันต้องไม่ลืมว่าเด็กแต่ละคนมีความแตกต่างระหว่างบุคคลในการอ่านด้วย ซึ่งแนวความสนใจพอจะสรุปได้ดังนี้
ก่อนอายุ 5 ขวบ เด็กชอบเรื่องเกี่ยวกับเหตุการณ์ประจำวันที่เกิดขึ้นบ่อยๆ เรื่องสัตว์ ธรรมชาติ โคลงกลอน และนิทานประกอบภาพ เด็กอายุ 3 – 5 ขวบชอบให้ผู้ใหญ่อ่านการ์ตูนให้ฟัง
อายุ6ขวบขึ้นไป เด็กเริ่มอ่านหนังสือตามที่ตนต้องการ และเป็นดังนี้เรื่อยไปจนถึงชั้นประถมศึกษาตอนต้น เด็กจะชอบเรื่องลึกลับ เรื่องคาดไม่ถึง เด็กชายชอบเรื่องสัตว์ เด็กหญิงชอบเรื่องเกี่ยวกับเด็กและประสบการณ์ของตน
อายุ9 – 11 ขวบ เด็กชอบเรื่องการผจญภัย เรื่องชีวิตของสัตว์ ชอบเรื่องความมีน้ำใจนักกีฬา ความกล้าหาญ ประดิษฐกรรมต่างๆ
อายุ12 – 13 ปี เพิ่มความสนใจเรื่องประวัติศาสตร์ บุคคล ธรรมชาติ เด็กหญิงจะชอบนิยาย
อายุ14 ปี ระยะนี้เข้าสู่วัยรุ่นเต็มตัว ความสนใจจะเพ่งไปในแนวใดแนวหนึ่ง ระยะนี้อาจอ่านหนังสือน้อยลง แต่จะชอบอ่านนิตยสารมากขึ้น เด็กหญิงชอบหนังสือสำหรับผู้ใหญ่มากขึ้น ชอบเรื่องรักใคร่สะเทือนอารมณ์ (ระยะนี้ควรให้คำแนะนำในการอ่านมากที่สุด)
อายุ15 ปี ตอนนี้ความทุ่มเทในการอ่านผ่านไปแล้ว แต่ละคนเริ่มอ่านหนังสือตามแนวต้องการของโรงเรียนและสังคม เด็กชายมักชอบการทดลอง วิทยาศาสตร์ เด็กหญิงมักชอบนิยาย
อายุ16 – 17 ปี ความสนใจในการอ่านค่อยเริ่มเป็นผู้ใหญ่ขึ้น จะมีความสนใจ ความต้องการ รสนิยมส่วนตัว สนใจเรื่องของโลกและปัญหาสังคมต่างๆ
บำบัดอาการป่วยด้วยการอ่าน
การบำบัดด้วยการอ่าน มีมาตั้งแต่สมัยกรีกโบราณ เพราะนักเขียนในสมัยนั้นรู้ดีถึงผลการบำบัดโรคด้วยการอ่าน อาริสโตเติล เชื่อว่าหนังสือกับศิลปะสามารถช่วยให้คนมีสุขภาพดีได้ ห้องสมุดที่เมืองทีบส์มีคำจารึกไว้ว่า หนังสือโอสถสำหรับวิญญาณ (Medicine Chest for the Soul) ซึ่งเหมือนกับคำกล่าวที่ว่าหนังสือคือแหล่งรักษาจิตใจ (The Healing Place of the Soul) ซึ่งจารึกไว้ที่ห้องสมุดเมืองแอบเบย์ ในประเทศสวิตเซอร์แลนด์ จากคำจารึกทั้งสองแห่งนี้ เราพอจะนำมาพูดได้ว่า การอ่านนั้นไม่เพียงระงับหรือบำบัดอาการเจ็บป่วยทางกายเท่านั้น ยังช่วยเยียวยาสุขภาพจิตให้ดีขึ้นด้วย
