แพทย์แผนไทยกับเรื่องอาการ “ไข้” ไวรัส MERS (Middle East Respiratory Syndrome) เป็นไวรัสที่ก่อให้เกิดโรคติดเชื้อโคโรนาไวรสั สายพนั ธ์ุ 2012 โดยระบาดหนักในประเทศเกาหลีใต้และในประเทศทางตะวันออกกลาง ซึ่งเป็นโรคระบาดของระบบทางเดินหายใจที่รุนแรงจนทำให้เกิดการสูญเสียชีวิตอาการที่สำคัญคือ มีไข้ ไอ หอบในบางรายอาจมีอาการท้องเสีย อาเจียนในรายที่มีอาการรุนแรงจะมีอาการของปอดอักเสบ หรือระบบทางเดินหายใจล้มเหลวอวัยวะล้มเหลว ไตวาย และเสียชีวิต
เมื่อไม่นานมานี้ในประเทศไทยก็พบผู้ป่วยเป็นไข้หวัดดังกล่าวหนึ่งรายซึ่งเข้ามาในประเทศพร้อมครอบครัว โชคดีของผู้ป่วยและคนไทยทุกคนที่สาธารณสุขและโรง-พยาบาลบ้านเราได้ดูแลและรักษาผู้ป่วยจนหายป่วยและกลับประเทศได้ รวมทั้งสามารถควบคุมการแพร่ระบาดได้ ดิฉันจึงขออนุญาตใช้พื้นที่ตรงนี้กล่าวขอบคุณและชื่นชมบุคลากรทุก ๆ ท่าน
กลับมาเรื่องการระบาดของไวรัสกันต่อในอดีตของไทยที่ตำราการแพทย์แผนไทยได้บันทึกไว้ได้กล่าวถึงโรคระบาดที่คล้ายคลึงกันซึ่งเคยเกิดขึ้น นั่นคือ “โรคห่ากินเมือง” หรือ“ห่าลงเมือง” ซึ่งทำให้คนในอดีตเจ็บป่วยล้มตายเป็นจำนวนมาก หรือโรคฝีดาษที่ทำให้ติดเชื้อและเจ็บป่วยล้มตาย
ครานั้นผู้ป่วยบางรายรอดชีวิตเพราะได้ยาดี ทั้งยังรักษาขณะที่อาการเพิ่งเริ่มต้นยังไม่ป่วยรุนแรงหรือมีภาวะแทรกซ้อน บางคนที่มีเงินมีอัฐก็รักษากับหมอฝรั่ง คนจนก็รักษากับหมอพื้นบ้านไทย บางรายก็หายบางรายก็ต้องจากไป หมอที่เก่งและสามารถรักษาโรคระบาดให้หายหรือทุเลาลงได้ก็ได้ชื่อเสียงและมีคนมารักษาเป็นจำนวนมาก หมอบางรายใช้ยาสมุนไพรเท่านั้น บางรายใช้ยาสมุนไพรร่วมกับยาควินินซึ่งได้ผลดี บางรายเป็นโรคคล้ายหรือเป็นอหิวาตกโรค หมอก็รักษาตามอาการที่พบ ซึ่งนอกจากยาแล้วหมอบางคนมีความรู้หรือช่างสังเกตก็จะแนะนำคนไข้ให้ป้องกันและดูแลตนเอง เช่นควรกินอาหารปรุงสุกใหม่ ดื่มแต่น้ำสุก น้ำร้อนไม่อยู่ใกล้ผู้ป่วย หรือถ้าป่วยเองก็ต้องไม่อยู่ใกล้หรือปะปนกับคนอื่น ๆ ขับถ่ายให้เป็นที่
เป็นทาง กินยาสม่ำเสมอ และหมออาจปรับเปลี่ยนการรักษาตามอาการที่ปรากฏและเหมาะสมกับอาการโรค พร้อมงดอาหารที่แสลง เช่น งดของเผ็ดร้อน ของมัน ของเปรี้ยวหรือของหมักดอง ไม่ดื่มสุรายาเมาเพราะอาหารเหล่านี้มีผลต่อการเจ็บป่วย เช่นของเผ็ดร้อนหรือของมันจะทำให้ไข้ขึ้น ส่วนของเปรี้ยวก็จะทำให้ท้องเสีย เป็นต้น
จึงเน้นอาหารจำพวกรสจืดบ้าง รสขมบ้าง เพื่อป้องกันไม่ให้ไข้ขึ้น ยาหรืออาหารรสขมหลายชนิดมีสารสำคัญที่ช่วยป้องกันหรือระงับอาการไข้ เช่น สะเดา มะระขี้นกและกระตุ้นการหลั่งน้ำย่อยน้ำดี ทั้งยังช่วยป้องกันไข้หรือไข้หวัด กระตุ้นภูมิคุ้มกันของร่างกายส่วนรสจืดนั้นช่วยในการขับปัสสาวะหรือระบายความร้อน แก้ไข้ แก้ร้อนภายในและมีสารที่ช่วยต้านอนุมูลอิสระและเสริมภูมิต้านทาน และรสขมช่วยให้เกิดความอยากอาหารในขณะที่ป่วย เพราะโดยส่วนใหญ่เวลาป่วยมักเบื่ออาหาร กินไม่ลงร่างกายก็ทรุดโทรมได้ง่ายนั่นเอง ดิฉันจึงหยิบผักรสขมอย่างมะระมาปรุงเป็นเมนูอร่อยไว้ให้คุณใช้บำรุงสุขภาพและใช้ต้านไข้กันค่ะ
สรรพคุณของวัตถุดิบอาหาร
มะระ มีรสขม แก้ไข้ แก้ร้อนภายในช่วยเจริญอาหาร บำรุงน้ำดี แก้ฟกบวม
ผักโขม รสขมเล็กน้อย แก้ไอหอบ ถอนพิษไข้ ดับพิษร้อนภายใน ขับปัสสาวะ
ผักชี รสจืดกลิ่นหอม แก้ร้อนภายในดับพิษไข้ ขับเหงื่อ กระทุ้งพิษไข้
เห็ดหูหนูขาว บำรุงร่างกาย บำรุงปอด แก้ร้อนใน แก้ไอมีเสมหะแก้อ่อนเพลีย
เห็ดหูหนูดำ แก้ร้อนในแก้เจ็บคอ เป็นยาอายุวัฒนะ ช่วยขับลมในกระเพาะบำรุงเลือด
***เมนูแนะนำคือ หวานเป็นลมขมเป็นยา ติดตามสูตรนี้ที่นี่***
โดย : อาจารย์วันทนี ธัญญา เจตนธรรมจักร ผู้เชี่ยวชาญด้านการแพทย์แผนไทย
เรียบเรียง : สิทธิโชค ศรีโช ภาพ : พีระพัฒน์ พุ่มลำเจียก สไตล์ : พิมฝัน ใจสงเคราะห์
