ฟันผุ โรคที่ไม่ควรมองข้าม
ฟันผุ เป็นอีกโรคของฟันที่พบได้บ่อยในทุกอายุ ตั้งแต่เด็ก (ถึงแม้จะเป็นฟันน้ำนม) ไปจนถึงผู้สูงอายุ โดยมีโอกาสเกิดใกล้เคียงกับทั้งในเพศหญิง และเพศชาย โรคฟันผุเกิดได้กับฟันทุกซี่ แต่พบบ่อยบริเวณฟันกราม เนื่องจากเป็นฟันที่ใช้เคี้ยวอาหาร โดยเฉพาะแป้งและน้ำตาลตดค้างได้มากที่สุด
สาเหตุ
โรคฟันผุมีสาเหตุที่พบบ่อยจากคราบพลาด (คราบแบคทีเรีย) ที่ติดอยู่กับฟันภายหลังกินอาหาร แบคทีเรียจะย่อยสลายเศษอาหาร โดยเฉพาะแป้งและน้ำตาล ก่อให้เกิดกรดซึ่งทำลายเคลือบฟัน และเนื้อเยื่อชั้นต่างๆ ของฟัน ทำให้เกิดรูหรือโพรงในฟัน และมักมีการติดเชื้อเรื้อรังในฟันร่วมด้วย ซึ่งเรียกว่า ฟันผุ
เมื่อไม่ได้รับการรักษา ฟันผุจะกินลึกลงถึงเนื้อเยื้อในโพรงฟัน รากฟัน และ/หรือทำให้ฟันเป็นหนอง ไม่สามารถรักษาฟันด้วยอุดหรือรักษารากฟันได้ จึงจำเป็นถึงขั้นตอนถอนฟัน หรือบางครั้งฟันผุมากจนฟันหักหรือหลุดเอง
ปัจจัยเสี่ยงสำคัญต่อการเกิดโรคฟันผุ ได้แก่
- ดูแลสุขภาพและรักษาความสะอาดช่องปากและฟันได้ไม่ดีพอ ทำให้หลงเหลือคราบพลาคมาก
- กินอาหารจุบจิบ โดยเฉพาะอาหารแป้งและน้ำตาล
- กินอาหารที่ติดฟันแน่น และบ้วนปากหรือแปรงฟันออกได้ยาก เช่น ของเหนียวๆ
- น้ำลายแห้งจากโรคปาก/คอแห้ง จากสาเหตุต่างๆ เช่น โรคเบาหวาน ยาบางชนิด หรือฉายรังสีรักษาโรคมะเร็งช่องปาก ปากจึงมีภาวะเป็นกรด เคลือบฟันจึงถูกทำลายได้ง่าย ร่วมกับเศษอาหารติดฟันง่ายและติดได้แน่นขึ้นจากภาวะปากแห้ง นอกจากนั้นยังขาดสารต้านแบคทีเรียในน้ำลาย ฟันจึงผุได้ง่าย
- โรคกรดไหลย้อนที่รุนแรงจนย้อนขึ้นถึงช่องปาก เมื่อช่องปากเป็นกรด เคลือบฟันจึงถูกทำลายได้ง่าย ทั้งยังเพิ่มเศษอาหาร จึงเพิ่มการเกิดคราบพลาด
