ถ้าคนไข้ยังพอรู้ตัว แม้จะพูดไม่ได้ แต่พอกระดุกกระดิกตัวได้ มีวิธีช่วยเหลือดังนี้
1. ให้สังเกตว่าคนไข้เครียดมากหรือเปล่า ถ้าคนไข้เครียดลองจับเนื้อตัวแขนขาดู จะเห็นว่ากล้ามเนื้อเกร็งแข็งไปหมดในกรณีนี้แทนที่จะฉี่ราดก็กลับฉี่ไม่ค่อยออก
วิธีแก้คือ เช็ดเนื้อเช็ดตัวคนไข้ให้สะอาด เพื่อให้สบายตัวแล้วนวดแบบสบายๆ (ไม่ใช่นวดเส้น) คือ ใช้ฝ่ามือนวดกดผสมกับใช้หัวแม่มือกดผ่อนคลาย ถ้าคนไข้นอนคว่ำได้ ให้นวดกดบริเวณก้นกบเบาๆ พอคนไข้สบาย กล้ามเนื้อก็จะหายเกร็งและเริ่มปัสสาวะได้
2. ถ้าฉี่ออกและฉี่ราดบ่อยๆ หากระบอกฉี่ (ผู้ชาย) ไว้ข้างตัว ถ้าเป็นผู้หญิง ใช้โถฉี่ชนิดวางบนเตียงได้ พยายามหัดให้ฉี่เป็นเวลา ประมาณทุกชั่วโมง จะฉี่ออกหรือไม่ออกก็ให้หัดฉี่ไว้ก่อน ข้อสำคัญ อย่าให้คนไข้เครียด โดยการให้ฟังเพลง ดูทีวี หรือซีดีเรื่องตลกๆ เบาสมองให้มากๆ
3. ถ้าคนไข้เคลื่อนไหวได้หรือเดินได้ ให้ออกกำลังกายท่ารำกระบอง คือ ท่าแถม โดยการยืนตัวตรง กางขาเล็กน้อยใช้วงแขนสองข้างคล้องกระบองเอาไว้ด้านหลังลำตัวบริเวณบั้นเอวฝ่ามือประสานกันไว้ด้านหน้า หรือวางฝ่ามือแนบราบกับหน้าท้องก็ได้ เขย่งให้ส้นเท้าขึ้นสูงสุดเท่าที่จะทำได้ ลดตัวลงนั่ง โดยยังคงเขย่งส้นเท้าอยู่ ตามองตรง ไม่ก้มหน้า ไหล่ตรงผึ่งผายลำตัวตั้งตรง แล้วขย่มตัวให้ก้นแตะส้นเท้า 3 ครั้ง จากนั้นยืนขึ้น โดยยังเขย่งส้นเท้าอยู่ตลอดเวลาเมื่อตัวตั้งตรง แล้วลดส้นเท้าลงสู่พื้น นับเป็น 1 ครั้ง ให้ทำอย่างน้อยครั้งละ 5 - 10 เซต
4. ถ้าคนไข้เคลื่อนไหวได้ดีและสามารถพูดจาเข้าใจเหมือนคนปกติ ให้ลองหัดวิธีบริหารแบบขมิบ ที่เรียกกันว่า Kegel Exercise วิธีฝึกที่ดีคือ ขณะกำลัง “ฉี่” อยู่ อย่าปล่อยให้ฉี่จนสุดแต่ให้กลั้นหยุดฉี่ไว้ นับ 1 - 10 แล้วจึงฉี่ต่อ ทำหลายๆ ครั้งต่อไปจะกลั้นฉี่และบังคับฉี่ได้เอง
5. สมุนไพรบางตัวสามารถนำมาทำเป็นชาชงน้ำดื่มได้ดี เช่นต้นขัดมอญ ใบทองพันชั่ง ใบเหงือกปลาหมอ ใช้ทีละอย่างอย่าปนกัน วิธีการคือ หั่นสมุนไพรเหล่านี้เป็นชิ้นเล็กๆ นำไปตากให้แห้ง แล้วคั่วพอหอม ใช้ชาสมุนไพรแห้ง (ชนิดใดชนิดหนึ่ง) 3 หยิบมือ ต้มกับน้ำพอประมาณ กรองเฉพาะน้ำดื่ม (ควรดื่มวันละอย่าง สลับกัน)
Kegel Exercise
คือ การฝึกเกร็งกล้ามเนื้อรอบช่องคลอดหรือกล้ามเนื้อบริเวณก้น ท่าบริหารนี้จะช่วยทำให้กล้ามเนื้อต่างๆ ของระบบทางเดินปัสสาวะทำงานดีขึ้น จึงช่วยแก้อาการกลั้นปัสสาวะไม่อยู่ได้เป็นอย่างดี
จาก คอลัมน์เปิดประตูหลังบ้าน นิตยสารชีวจิต ฉบับ 333
บทความน่าสนใจอื่นๆ
อัมพฤกษ์ อัมพาต โรคร้ายที่มีแต่ความสูญเสีย
อัมพฤกษ์ – อัมพาต คุณก็เป็นได้
