โรคทอนซิลอักเสบ โรคของคอที่ต้องใส่ใจ สาเหตุ+การรักษาโรค

ข้อบ่งชี้ในการรักษาโรคทอนซิลด้วยการผ่าตัด

ข้อบ่งชี้ในการรักษาโรคทอนซิลด้วยการผ่าตัด ซึ่งแนะนำโดย The American Academy of Otolaryngology – Head and Neck Surgery (AAO – HBNS) ได้แก่

ทอนซิลมีขนาดโตมากจนอุดกั้นทางเดินหายใจ ผู้ป่วยมีปัญหาในการหายใจการกลืน นอนกรน และ/หรือโรคหยุดหายใจขณะหลับ
เกิดหนองรอบทอนซิล และรักษาไม่ได้ผลด้วยยาปฏิชีวนะ
ทอนซิลมีลักษณะเหมือนว่าอาจเกิดจากโรคมะเร็ง หรือมีทอนซิลโตเพียงข้างเดียว (มักเกิดจากโรคมะเร็ง) เพื่อให้ได้ผลชิ้นเนื้อตรวจทางพยาธิวิทยา
เกิดทอนซิลอักเสบตั้งแต่ 3 ครั้งขึ้นไปใน 1 ปี ทั้งๆ ที่ได้รับการรักษาถูกต้อง
มีกลิ่นปากเรื้อรังจากทอนซิลอักเสบเรื้อรัง รักษาแล้วไม่ดีขึ้นด้วยยาปฏิชีวนะ
เป็นโรคทอนซิลอักเสบเรื้อรัง และเป็นพาหะโรคสเตร็ปโทรต ทั้งนี้โดยไม่ตอบสนองต่อการรักษาด้วยยาปฏิชีวนะ

อาการภายหลังผ่าตัดทอนซิล

ใน 1 สัปดาห์ภายหลังผ่าตัดทอนซิลมักมีอาการดังนี้

เจ็บคอมาก
อาจมีไข้ต่ำๆ จากการขาดน้ำ เพราะอาจดื่มน้ำได้น้อยเนื่องจาเจ็บคอ
อาจมีคลื่นไส้อาเจียนได้บ้าง
อาจมีเจ็บหูร่วมด้วย
น้ำลาย เสมหะมีเลือดปน (ไม่มาก)
บริเวณทอนซิลมีเมือกสีเหลือง หนา ปกคลุม
มีกลิ่นปาก

ผลข้างเคียงจากการผ่าตัดทอนซิล

ผลข้างเคียงจากการผ่าตัดทอนซิลพบได้น้อย ที่อาจพบได้ ได้แก่เลือดออกจากแผลผ่าตัด แผลผ่าตัดติดเชื้อ และภาวะขาดน้ำเนื่องจากดื่มน้ำน้อย เพราะเจ็บคอ/เจ็บแผลผ่าตัด (เนื้อตัวและปากแห้ง น้ำลายเหนียวมาก ไม่มีน้ำลาย ปัสสาวะน้อย สีเหลืองเข้ม)

การดูแลตนเองหลังผ่าตัดทอนซิลและการพบแพทย์

การดูแลตนเองหลังผ่าตัดทอนซิลและการพบแพทย์ ได้แก่

ปฏิบัติตามแพทย์และพยาบาลแนะนำ
รับประทานยาต่างๆ ให้ครบถ้วน ถูกต้อง
หยุดงานหรือหยุดโรงเรียนตามแพทย์และพยาบาลแนะนำ
พักผ่อนให้มาก งดว่ายน้ำ ออกกำลังกายแต่เพียงเบาๆ
พักใช้เสียงให้มากๆ ลดการพูดคุย เพราะแผลจะเจ็บมากขึ้น
รักษาสุขอนามัยพื้นฐาน ป้องกันการติดเชื้อซ้ำซ้อน
กินอาหารน้ำ รสจืด จนกว่าอาการเจ็บคอจะดีขึ้น จึงค่อยๆ เปลี่ยนเป็นอาหารเหลวและอาหารอ่อนตามลำดับ ไม่กินอาหารมีกากแข็ง ผลไม้ควรเป็นผลไม้สุกงอม ผักควรเป็นผักต้มเปื่อย หลีกเลี่ยงอาหารที่ติดคอได้ง่าย
ดื่มน้ำให้มากๆ เท่าที่จะทำได้ อย่างน้อย 6-8 แก้วต่อวัน ดื่มบ่อยๆ ในปริมาณครั้งละเท่าที่ทนได้ อย่าฝืน เพราะจะอาเจียน ซึ่งยิ่งจะทำให้ขาดน้ำเจ็บคอมากขึ้น และเลือดอาจออกมากขึ้น
ไม่กินอาหารหรือดื่มน้ำร้อนจัด ควรเป็นอุณหภูมิปกติ
ไม่ดื่มน้ำผัก ผลไม้รสจัด เช่น น้ำส้ม น้ำองุ่น น้ำมะเขือเทศ เพราะจะเพิ่มการระคายคอ ไอ จึงเจ็บคอมากขึ้น
กิน/ดื่ม ครั้งละน้อยๆ ในปริมาณที่ไม่ทำให้คลื่นไส้/อาเจียน แต่กินให้บ่อยขึ้น
งดบุหรี่ สุรา และเครื่องดื่มกาเฟอีน
ประคบคอด้วยน้ำแข็งเป็นครั้งคราวเมื่อเจ็บคอมาก
บ้วนปากบ่อยๆ ด้วยน้ำเกลือโรงพยาบาลหรือน้ำยาบ้วนปากตามแพทย์และพยาบาลแนะนำ บ้วนเบาๆ เพื่อลดโอกาสเลือดออก
พบแพทย์ตามนัดเสมอ และรีบพบแพทย์ก่อนนัดเมื่อมีอาการผิดปกติไปจากเดิม หรือเมื่ออาการต่างๆ แย่ลง หรือเมื่อมีความกังวลในอาการ
รีบพบแพทย์ภายใน 1-2 วันเมื่อเจ็บคอมากกว่าเดิมมาก เจ็บคอจนกิน/ดื่มได้น้อย มีไข้สูง
พบแพทย์ฉุกเฉินเมื่อ เลือดออกจากแผลมาก กิน/ดื่มไม่ได้ อาเจียนรุนแรง คอบวม แดง ร้อน มีอาการทางการหายใจ เช่น เหนื่อยหอบ หายใจติด