4. โรคเรื้อรัง ภัยซุ่มเงียบก่อผื่น
นอกจากผื่นคันจากโรคผิวหนังอักเสบแล้ว ผู้ที่มีอาการคันเรื้อรังร้อยละ 10 – 15 เป็นผลมาจากโรคที่ซ่อนอยู่ คุณหมอพัชรินทร์เสริมอีกว่า
“ผื่นคันบางอย่างเป็นภาวะแทรกซ้อนจากโรคเรื้อรังที่มีผลข้างเคียงทำให้ภูมิต้านทานต่ำ บางโรคทำให้เกิดผื่นคันอย่างเห็นได้ชัด ที่พบบ่อยได้แก่ โรคแพ้ภูมิตัวเอง (เอสแอลอี)”
How to Check
– เป็นผื่นแดงบนใบหน้า ลำตัว แขน ขา หรือทั้งตัว อาจมีสะเก็ดบางหรือหนา คัน
– ผื่นจะยิ่งแดงมากขึ้นเมื่อถูกแสงแดด
– มีอาการจ้ำเลือด ปวดบวมตามข้อหรือปลายนิ้ว อ่อนเพลียหรือมีไข้ร่วมด้วย
คุณหมอพัชรินทร์อธิบายต่อว่า “ส่วนบางโรคเรื้อรังที่ทำให้มีอาการคันก่อน เมื่อผู้ป่วยเกามากๆ จึงลุกลามกลายเป็นผื่นคัน โดยอาการผื่นคันจะมีลักษณะค่อนข้างคล้ายคลึงกัน จึงต้องไปพบหมอเพื่อตรวจวินิจฉัย”
How to Check
– โรคไต คันยุบยิบทั้งตัว มักกำเริบตอนกลางคืนระหว่างหรือหลังฟอกไต
– โรคตับ คันเป็นช่วงๆ คันมากบริเวณมือและเท้า พบอาการตัวเหลืองร่วมด้วย
– โรคเลือด คันเฉพาะที่ โดยเฉพาะรอบทวารหนักและอวัยวะเพศ
– โรคเบาหวาน คันทั่วร่างกาย โดยเฉพาะรอบทวารหนักและอวัยวะเพศ มักมีอาการติดเชื้อร่วมด้วย
– โรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว คันปานกลางถึงคันมากจนทนไม่ได้มักเป็นบริเวณแขนด้านนอกและหน้าแข้ง
แต่ละโรคจะมีลักษณะเป็นตุ่มเดี่ยว เมื่อเกามากๆ และเป็นเวลานานจึงขยายวงเป็นผื่น
เมื่อทราบอาการเบื้องต้นแล้ว อย่านิ่งดูดาย?รีบไปพบคุณหมอเพื่อตรวจรักษาให้ทันท่วงทีด้วยค่ะ
อยากสยบผื่นคันต้องทำตามนี้
คุณหมอจิตติมาและคุณหมอพัชรินทร์แนะนำวิธีดูแลร่างกายเมื่อเกิดผื่นคัน ดังนี้ค่ะ
- หาสาเหตุของอาการผื่นคันให้พบให้เร็วที่สุด แล้วควรไปพบแพทย์ทันที
- หากเป็นผื่นแพ้สัมผัส ควรหลีกเลี่ยงการสัมผัสสารกระตุ้นการแพ้ให้มากที่สุด แต่หากเป็นผื่นคันที่เกิดจากโรคเรื้อรังภายใน ควรรักษาโรคที่ต้นเหตุก่อน ควบคู่ไปกับการรักษาผื่นคัน
- ห้ามเกาบริเวณผื่นคัน เพราะผื่นคันบางชนิดสามารถหายได้เอง หากเกาจะยิ่งทำให้เกิดการอักเสบมากขึ้น
- บำรุงผิวให้ชุ่มชื้นอยู่เสมอ เช่น การกินผักและผลไม้ที่มีน้ำมากๆ ทาโลชั่นเป็นประจำ อาบน้ำอุ่นแต่น้อย หลีกเลี่ยงการถูสบู่บริเวณที่เป็นผื่น เพราะจะทำให้ผิวแห้งและผื่นเห่อ
- ไม่ควรซื้อยามารักษาด้วยตัวเอง เนื่องจากยาที่ใช้อาจไม่ตรงกับโรค ทำให้ไม่หายขาดหรือผื่นคันลุกลามกว่าเดิม
- ในการใช้ยาชนิดทา ควรทาเฉพาะจุดที่เป็นผื่น ไม่ควรทาเกินบริเวณ และหยุดใช้เมื่อผื่นคันหาย
5 คำถามเตรียมตอบหมอ
- เริ่มเป็นผื่นคันตั้งแต่เมื่อไร
- ผื่นขึ้นตรงตำแหน่งใดเป็นที่แรก และมีลักษณะการกระจายตัวอย่างไร
- ก่อนหน้านี้เคยสัมผัสหรือไปสถานที่ใดมาบ้าง
- รักษาด้วยยาอะไรมาก่อนหรือไม่ อาการดีขึ้นหรือแย่ลงอย่างไร
- มีอาการอื่นร่วมกับอาการคันด้วยหรือไม่ เช่น เจ็บแสบและยังอาจมีคำถามอื่นๆ ที่คุณหมอสงสัยด้วยค่ะ
จาก คอลัมน์รายงานพิเศษ นิตยสารชีวจิต ฉบับ 304
บทความน่าสนใจอื่นๆ
6 โรคผิวหนังหน้าร้อน และวิธีป้องกันต้อนรับซัมเมอร์
โรคผิวหนัง ต้องระวังเมื่อฤดูเปลี่ยน
4 อันดับ สมุนไพรรักษาโรคผิวหนัง เริม และงูสวัด