คลายเครียด คลายเกร็ง บำบัดกายใจสไตล์ชีวจิต
อาจารย์สาทิส อินทรกำแหง กูรูต้นตำรับชีวจิต กล่าวว่าความเครียดมีผลต่อทั้งจิตใจและร่างกาย โดยจะเกิดขึ้นจากจิตใจก่อน แล้วลามไปสู่ร่างกาย ทำให้กลไกร่างกายทำงานผิดแปลกไป และยังส่งผลให้กล้ามเนื้อเกร็งค้าง เนื่องจากท็อกซินกระจายไปทั่วร่างกาย จึงมีอาการปวดต้นคอ ปวดหลัง ปวดขา และเข่า แม้ใจหายเครียดแล้ว กล้ามเนื้อก็ยังเกร็งไม่หาย
อาจารย์สาทิส จึงได้แนะนำ วิธีคลายเครียดคลายเกร็ง (Relaxation) ไว้ในหนังสือ กูแน่ สำนักพิมพ์อมรินทร์สุขภาพ โดยเริ่มต้นด้วยการคลายเกร็งส่วนต่างๆ ของร่างกายก่อน แล้วจึงแก้เครียดด้วยการทำสมาธิ
ขั้นที่ 1 คลายเกร็งทั่วร่าง
นอนหงายบนพื้นราบ กางแขนขา ทิ้งน้ำหนักตัวลงบนพื้นทำจิตใจให้ว่าง ไม่คิดอะไร กำมือซ้ายให้แน่นจนมือสั่น นับ 1 - 10 แล้วคลาย แล้วเปลี่ยนเป็นข้างขวา
จากนั้นคลายเกร็งที่ขา โดยเหยียดปลายเท้าซ้าย เกร็งขาซ้ายจนสั่น นับ 1 - 10 แล้วคลาย นับเป็น 1 ครั้ง ทํา 3 ครั้ง แล้วเปลี่ยนเป็นข้างขวา
ผงกศีรษะให้คางจรดอก (เกร็งเฉพาะส่วนคอ) หมุนคอจากซ้ายไปขวาและหมุนกลับจากขวาไปซ้าย นับเป็น 1 ครั้ง ทําซ้ำ 3 ครั้ง
แล้วคลายเกร็งที่ท้อง โดยหายใจยาวถึงสะดือ กลั้นหายใจและแขม่วท้อง นับ 1 - 5 ผ่อนลมหายใจออกยาวๆ นับเป็น 1 ครั้ง ทํา 3 ครั้ง จากนั้นหายใจปกติ ถ้ารู้สึกร่างกายยังผ่อนคลายไม่หมด ให้ทำซ้ำอีกครั้งหรือสองครั้ง
ขั้นที่ 2 คลายจิตด้วยสมาธิ
ต่อจากนั้นให้นอนหลับตาทำสมาธิ เอาใจเพ่งที่จุดรวมระหว่างหัวตา นั่นคือ จุดตาที่สาม
หายใจให้สบายได้จังหวะพอดีๆ ตลอดร่างกาย ผ่อนคลายสบายๆ แล้วภาวนาพุทโธ โดยเอาใจไว้ที่จุดระหว่างคิ้ว (ถ้าไม่ใช่ชาวพุทธ อาจภาวนาถึงศาสดาหรือสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ตนนับถือ)
ทำใจให้ว่าง ไม่คิดถึงสิ่งใดทั้งสิ้น เมื่อใจนิ่งแล้ว บางคนอาจเห็นแสงสว่างหรือสีต่างๆ ที่จุดระหว่างคิ้ว
ประคองใจไว้ให้นิ่ง อย่าวอกแวก มีสติ แล้วเพ่งที่แสงหรือสีนั้นตามสบาย อย่าเครียดและอย่าตื่นเต้น
เมื่อรู้สึกสบายจะรู้สึกว่าบังคับแสงหรือสีนั้นได้ ให้ลองสร้างเป็นจุดหรือวงกลม แล้วลองเคลื่อนจุดขึ้นไปตามที่ต่างๆ ในร่างกาย เพื่อรักษาอาการเจ็บป่วยภายในร่างกายของเรา
อาจารย์สาทิสยังย้ำอีกว่า ทั้งหมดนี้ต้องใจเย็นๆ แรกๆ อาจยังทำไม่ได้ตามขั้นตอนทุกอย่างก็ไม่เป็นไร สิ่งสำคัญต้องใจเย็นๆ อย่ารีบร้อน และต้องผ่อนคลายตลอดเวลา
การทำสมาธิสม่ำเสมอจะช่วยให้จิตใจสงบ ผ่อนคลาย เมื่อเผชิญความเครียดหรือปัญหาจะมีสติและสงบได้เร็ว สมาธิ ช่วยปรับสมดุลร่างกาย อารมณ์ และจิตใจให้สมดุลอยู่เสมอ ดึงให้เราอยู่กับปัจจุบันขณะ ไม่คิดฟุ้งถึงอดีตหรืออนาคตมากจนเกินไป การทำสมาธิก่อนนอนเป็นประจำทุกคืนจึงช่วยให้นอนหลับสนิท ตื่นขึ้นมามีกำลัง สดชื่น สมองแจ่มใส แม้นอนเพียง 5 - 6 ชั่วโมงก็ยังรู้สึกสดใส
บำบัดความเครียดกันไปแล้ว ควรกินอาหารสุขภาพเสริมการนอนควบคู่ไปด้วย เพื่อให้ได้ผลที่สมบูรณ์
จาก คอลัมน์เรื่องพิเศษ นิตยสารชีวจิต ฉบับ 375
บทความน่าสนใจอื่นๆ
วิธีง่ายๆ แก้ปัญหานอนไม่หลับในวัยทำงาน
