ดนตรีบำบัด คลายอารมณ์เครียด
นอกจากจะฟังดนตรีเพื่อความสนุกสนานเพลิดเพลินแล้ว ดนตรีบางประเภทยังมีผลต่อจิตใจและสมอง ช่วยให้จิตใจสงบ ผ่อนคลาย และนอนหลับได้ดีขึ้น
นายแพทย์พงศกร เล็งดี นายแพทย์ชำนาญการพิเศษ สถาบันจิตเวชศาสตร์สมเด็จเจ้าพระยา กล่าวถึงประโยชน์ของดนตรีที่ช่วยผ่อนคลาย แก้นอนไม่หลับ ว่า
“ยังไม่มีข้อสรุปที่ชัดเจนว่าดนตรีมีผลอย่างไรต่อสมอง เพียงพบว่า เมื่อฟังแล้วช่วยให้รู้สึกผ่อนคลาย มีการทดลองเปิดเพลงให้คนไข้ที่จะต้องเข้ารับการผ่าตัดฟัง ปรากฏว่าคนไข้มีความดันโลหิตลดลงและมีอาการเครียดวิตกกังวลน้อยกว่าคนไข้ที่ไม่ได้ฟังเพลง
“อาจเป็นเพราะดนตรีบางประเภทมีจังหวะและคลื่นที่ตรงกับคลื่นสมองของเราในช่วงพักผ่อน ดังนั้น ถ้าฟังดนตรีเหล่านี้ก่อนเข้านอน จังหวะดนตรีจะช่วยปรับให้คลื่นสมองของเราทำงานช้าลงและพร้อมที่จะพักผ่อน นอกจากนี้ดนตรียังไปกระตุ้นสมองส่วนรีวอร์ดซิสเต็ม (Reward System) ทำให้เกิดความสุขสบายใจ
“ทั้งยังมีข้อมูลที่ระบุว่า ดนตรีช่วยกระตุ้นฮอร์โมนเอนดอร์ฟิน (Endorphin) ซึ่งทำให้ผ่อนคลาย และฮอร์โมนโดพามีน (Dopamine) ซึ่งเป็นสารความสุขอันเกิดจากการชมงานศิลปะ เมื่อฟังดนตรีครั้งละ 20 นาทีต่อเนื่องกันไปทุกวันฮอร์โมนทั้งสองนี้จะหลั่งในปริมาณที่พอเหมาะ ทำให้นอนหลับสนิท”
ขั้นที่ 1 เลือกเพลงให้เหมาะ
ถึงตรงนี้ คุณผู้อ่านคงสงสัยแล้วว่า ดนตรีลักษณะไหนที่จะช่วยให้เรารู้สึกผ่อนคลายและนอนหลับสบาย คุณหมอพงศกรอธิบายดังนี้
“ดนตรีเพื่อการผ่อนคลายจะมีจังหวะช้าๆ ฟังแล้วสบาย ๆ มีอยู่ 2 ประเภท ประเภทแรก คือ เพลงคลาสสิก (Classical Music) ที่ประพันธ์โดยคีตกวีที่มีชื่อเสียง เช่น โมซาร์ท (Mozart) เบโทเฟน (Beethoven) บาค (Bach) เป็นต้น
“ประเภทที่สอง คือ เพลงซึ่งแต่งขึ้นใหม่เพื่อช่วยผ่อนคลาย เรียกว่า ‘ดีไซน์มิวสิค’ (Design Music) ช่วยในการนอน (Sleep Music) และทำสมาธิ (Meditation Music หรือ Zen Music)”
แต่ทั้งนี้ก็ควรเลือกโดยคำนึงถึงความชอบของผู้ฟังเป็นหลักด้วย ถ้าผู้ฟังไม่ชอบเพลงคลาสสิก ก็อาจไม่ซาบซึ้งไปกับบทเพลงและพานนอนไม่หลับมากขึ้นก็เป็นได้
