เพราะเหตุใด กระทง ส่วนใหญ่จึงเป็นรูปดอกบัว

กระทง ส่วนใหญ่เป็นรูปดอกบัว

ประเพณีลอยกระทงในประเทศไทย กล่าวกันว่ามีมาตั้งแต่สมัยสุโขทัยประมาณ 700 ปีมาแล้ว ประมาณ พ.ศ. 1800 โดยมีนางนพมาศหรือท้าวศรีจุฬาลักษณ์ เป็นผู้ประดิษฐ์ “กระทง” ขึ้นครั้งแรก โดยแต่เดิมเรียกว่า พิธีจองเปรียง ที่ลอยเทียนประทีป นางนพมาศ ซึ่งเป็นสนมเอกของพระมหาธรรมราชาลิไทยหรือพระร่วง แห่งกรุงสุโขทัย ได้กล่าวกันว่า วันเพ็ญเดือนสิบสองเป็นเวลาเสด็จประพาสลำน้ำตามพระราชพิธีในเวลากลางคืน และได้มีรับสั่งบรรดาพระสนมนางในทั้งหลายตกแต่งกระทงประดับดอกไม้ธูปเทียน นำไปลอยน้ำหน้าพระที่นั่ง

ในคราวนั้นท้าวศรีจุฬาลักษณ์หรือนางนพมาศได้คิดประดิษฐ์กระทงรูปกมุทขึ้น ด้วยเห็นว่าเป็นดอกบัวพิเศษที่บานในเวลากลางคืนเพียงปีละครั้งในวันดังกล่าว สมควรทำเป็นกระทงแต่งประทีป ลอยไปถวายสักการะรอยพระพุทธบาท ซึ่งเมื่อพระร่วงได้ทอดพระเนตรเห็นก็ทรงถามถึงความหมาย นางก็ได้ทูลอธิบายเป็นที่พอพระราชหฤทัย พระองค์จึงมีพระราชดำรัสว่า

“แต่นี้สืบไปเบื้องหน้าโดยลำดับ กษัตริย์ในสยามประเทศถึงกาลนักขัตฤกษ์ วันเพ็ญเดือนสิบสอง ให้นำโคมลอยดอกบัว อุทิศสักการบูชาพระพุทธบาทนัมมทานที ตราบเท่ากัลปาวสาน ”

ด้วยเหตุนี้ เราจึงเห็นโคมลอยรูปดอกบัวปรากฏมาจนปัจจุบัน