วัดอุโปสถาราม จังหวัดอุทัยธานี สงบ งาม ริมแม่น้ำสะแกกรัง
จังหวัดอุทัยธานี มีวัดที่สวยงามและเป็นที่รู้จักหลายแห่งหนึ่งในวัดที่บอกเล่าวิถีชีวิตของชาว อุทัยธานี ได้อย่างดีคือ วัดอุโปสถาราม วัดเก่าแก่บนเกาะเทโพริมฝั่งแม่น้ำสะแกกรัง เป็นวัดสำคัญคู่บ้านคู่เมืองที่เงียบสงบ แต่เต็มไปด้วยความงดงามทางวัฒนธรรม
แต่เดิม วัดอุโปสถาราม ชื่อว่า วัดโบสถ์มโนรมย์ ชาวบ้านมักเรียกว่า วัดโบสถ์ตามประวัติเล่าว่าสร้างขึ้นในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้น ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาในปี พ.ศ. 2325 มีสิ่งสำคัญภายในวัดประกอบด้วย
พระอุโบสถ ประดิษฐานพระพุทธรูปศิลปะสุโขทัยปางมารวิชัย ภายในมีภาพจิตรกรรมฝาผนังฝีมือช่างหลวง เขียนในสมัยรัชกาลที่ 3 ตอนปลาย แล้วเสร็จในต้นสมัยรัชกาลที่ 4ได้แก่ ภาพพุทธประวัติ เริ่มตั้งแต่ประสูติบรรพชา มารผจญ ตรัสรู้ โปรดปัญจวัคคีย์ปรินิพพาน และถวายพระเพลิง ด้านบนเป็นภาพเทพชุมนุม แม้ปัจจุบันภาพลบเลือนไปบ้าง แต่ยังคงความงามและบอกเล่าเรื่องราวได้เป็นอย่างดี
พระวิหาร สร้างคู่พระอุโบสถมาแต่ต้นประดิษฐานพระพุทธรูปปางห้ามญาติสมัยรัตนโกสินทร์หลายองค์ ด้านหน้าพระวิหารมีจิตรกรรมฝาผนัง เป็นภาพถวายพระเพลิงและวิถีชีวิตชาวบ้านที่เกี่ยวข้องกับพระพุทธ-ศาสนา ซึ่งแตกต่างจากพระวิหารแห่งอื่นที่มีภาพจิตรกรรมภายในเท่านั้น ส่วนภายในมีงานจิตรกรรมทั้ง 4 ด้านเป็นภาพพุทประวัติ
เรื่องพระมาลัย พระอสีติมหาสาวก และอสุภกรรมฐาน 10 ด้านบนเป็นภาพชุมนุมพระสงฆ์สาวกสลับพัดยศลายต่าง ๆ
เจดีย์ 3 องค์ ตั้งอยู่หลังพระอุโบสถและพระวิหาร มีสถาปัตยกรรมต่างกัน องค์ทางทิศเหนือเป็นเจดีย์ทรงหกเหลี่ยมแบบอยุธยา องค์กลางเป็นเจดีย์ย่อมุมไม้สิบสองแบบรัตนโกสินทร์ ส่วนองค์ด้านทิศใต้เป็นเจดีย์ทรงลอมฟางแบบสุโขทัย มักเรียกกันว่า“เจดีย์สามสมัย”
แพโบสถ์น้ำ เรือนแพเก่าแก่ลอยกลางแม่น้ำสะแกกรังหน้าวัดอุโปสถาราม แม้มีสภาพทรุดโทรมตามกาลเวลาแต่โดดเด่นมาก พระครูอุไทยทิศธรรมวินัย (จัน) สร้างขึ้นเพื่อรับเสด็จ พระบาทสมเด็จพระจุลจอม-เกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5) ครั้งเสด็จประพาสมณฑลฝ่ายเหนือเมื่อ ร.ศ. 120 (พ.ศ. 2444)เดิมเป็นแพแฝด 2 หลัง มีช่อฟ้าใบระกาเหมือนอุโบสถ ต่อมาในปี พ.ศ. 2519 ได้ซ่อมแซมบูรณะใหม่เป็นหลังเดี่ยว หลังคาทรงปั้นหยา หน้าบันมีลวดลายจารึกเป็นภาษาบาลีว่า “สุ อาคตํ เตมหาราชา” แปลว่ามหาราชาเสด็จฯ มาดี ปัจจุบันใช้ประกอบกิจกรรมในโอกาสวันสำคัญของจังหวัด
มณฑปแปดเหลี่ยม ศิลปะผสมไทย - จีนและตะวันตก มีลายปูนปั้นพระพุทธรูปปางถวายเนตรล้อมด้วยพรรณพฤกษา หงส์และนกกระสา มณฑปแห่งนี้ หลวงพิทักษ์ภาษา(บุญเรือง พิทักษ์อรรณพ) ตั้งใจสร้างถวายให้พระครูอุไทยทิศธรรมวินัยซึ่งภายหลังได้รับแต่งตั้งเป็น พระสุนทรมุนี (จัน) เจ้าคณะจังหวัดอุทัยธานีสำหรับจำพรรษา เมื่อพระ-สุนทรมุนีมรณภาพ จึงใช้เป็นที่ประดิษฐานอัฐิพร้อมทั้งสิ่งของเครื่องใช้ต่าง ๆ ของท่าน นับเป็นโบราณสถานที่มีค่าทางจิตใจของชาว อุทัยธานี
แม้ว่าวัดอุโปสถารามมีอายุหลายร้อยปีแต่ยังคงสง่างามริมฝั่งแม่น้ำสะแกกรัง ทั้งยังเงียบสงบ ผู้คนไม่พลุกพล่าน เป็นศูนย์รวมจิตใจของชุมชนบนเกาะเทโพและชาว จังหวัด อุทัยธานี
สำหรับนักเดินทางที่แสวงหาความสงบทางใจ พร้อมค้นพบความสุขแบบวิถีชาวบ้านวัดแห่งนี้เป็นอีกแลนด์มาร์กที่ควรปักหมุดไว้
วัดอุโปสถาราม ตำบลเกาะเทโพ อำเภอ เมืองฯ จังหวัด อุทัยธานี โทร. 0-5698-0220
ตักบาตรทางน้ำ
อุทัยธานี ยังคงวิถีชีวิตแบบชาวแพที่สืบทอดมาช้านาน เรือนแพแต่ละหลังที่ทอดยาวไปตามแนวโค้งของแม่น้ำล้วนแต่มีบ้านเลขที่สายน้ำสะแกกรังจึงเสมือนถนนสายหลักของชาวแพ และพระสงฆ์ที่วัดอุโปสถารามก็ยังคงพายเรือบิณฑบาตยามเช้าซึ่งเป็นประเพณีตักบาตรทางน้ำที่หาชมยาก 
ดังนั้นหากไปเยือนอุทัยธานี ลองนอนพักค้างสักคืนแล้วตื่นมาตักบาตรทางน้ำสักครั้ง อิ่มบุญ อิ่มใจ ก่อนที่บรรยากาศแบบนี้จะสูญหายไปตามกาลเวลา
เรื่อง อุราณี ทับทอง ภาพ นพพร ยรรยง
บทความที่น่าสนใจ
ท่องสวนพุทธธรรมที่ วัดอุโมงค์ จ.เชียงใหม่
วัชรธรรมสถาน แหล่งปฏิบัติธรรมสายวัดป่าใกล้กรุง
“ธรรม” ได้ทุกเวลาที่ วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์
วัดสังฆทาน สัปปายะสถานบำบัดใจด้วยธรรม (ชาติ)
วัดบุคคโล ประกายศรัทธาแห่งลุ่มน้ำเจ้าพระยา
