บุพเพสันนิวาสเป็นอะไรที่มากกว่า…เรื่องของ คู่ครอง
บุพเพสันนิวาสเป็นอะไรที่มากกว่า…เรื่องของ คู่ครอง
บุพเพสันนิวาส นิยายอิงประวัติศาสตร์ที่ขายดิบขายดี ตีพิมพ์ซ้ำสามสิบกว่าครั้งแล้ว สร้างเป็นละครโทรทัศน์ก็ปังระเบิดพานักแสดงเกิดกันเป็นแถว จนเกิดปรากฏการณ์ทางภาษา กระแสคำฮิตติดปากว่า “ออเจ้า” ใช้กันทั่วบ้านทั่วเมืองอย่างรวดเร็ว ได้นำกลับมาฉายรีรันอีกครั้ง
นอกจากความสนุกที่ให้ความรู้ด้านประวัติศาสตร์และวิถีชีวิตของคนกรุงศรีสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราชแล้ว ยังแฝงด้วยคติความเชื่อทางพุทธศาสนาเกี่ยวกับภพชาติและกฎแห่งกรรมที่เรียกว่า “บุพเพสันนิวาส” ไว้อย่างเหมาะสมและละมุนละไม
บุพเพสันนิวาสเป็นคำที่เข้าใจโดยทั่วไปว่า เป็นเรื่องของความรักที่อธิบายได้ด้วยผลแห่งบุญที่ได้ทำร่วมกันมาแต่ชาติปางก่อน บุพเพสันนิวาสในพระพุทธศาสนาไม่ได้มีแต่เรื่องของความรักข้ามภพข้ามชาติระหว่างคู่ครอง แบบคุณพี่ขุนศรีวิสารวาจากับแม่หญิงการะเกด-เกศสุรางค์เท่านั้น แต่ยังมีความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล เช่น เคยเป็นพ่อแม่ ลูก พี่น้อง เพื่อน กันมาแต่ชาติก่อน ดังปรากฏในชาดกเรื่องสาเกตชาดก
ครั้งพระพุทธเจ้าเสด็จบิณฑบาตพร้อมด้วยพระภิกษุทั้งหลาย พราหมณ์ผู้หนึ่งเมื่อเห็นพระพุทธเจ้าถึงกับกล่าวถึงว่า “ลูกไปอยู่ที่ใดมา อันธรรมดาบุตรควรเลี้ยงบำรุงมารดาบิดาเมื่อยามชรามิใช่หรือ”พราหมณ์ผู้นั้นวิงวอนให้พระพุทธเจ้าเสด็จไปยังเรือนของตน
นางพราหมณีเห็นพระพุทธเจ้าก็กล่าวขึ้นเช่นเดียวกับพราหมณ์ผู้เป็นสามี “ลูกไปอยู่ที่ใดมา อันธรรมดาบุตรควรเลี้ยงบำรุงมารดาบิดาเมื่อยามชรามิใช่หรือ” พราหมณ์ให้บุตรธิดากราบไหว้พระพุทธเจ้าในฐานะพี่ชาย
เหล่าพระภิกษุทูลถามพระพุทธเจ้าว่าทำไมพราหมณ์ทั้งสองจึงกล่าวเช่นนี้ต่อพระองค์ทั้งๆที่พระบิดาของพระองค์คือ พระเจ้าสุทโธทนะ และพระมารดาของพระองค์คือ พระนางสิริมหามายา
พระพุทธเจ้าทรงตอบว่า “พราหมณ์ผู้นี้เกิดเป็นบิดาของเรามา 500 ชาติ เป็นอาของเรามา 500 ชาติ และเป็นปู่ของเรามา 500 ชาติ ส่วนนางพราหมณีผู้นี้เกิดเป็นมารดาของเรามา 500 ชาติ เป็นน้าของเรามา 500 ชาติ และเป็นย่าของเรามา 500 ชาติ เราได้รับการอุ้มชูและเลี้ยงดูจนเติบโตจากพราหมณ์ทั้งสองมาแล้ว 3000 ชาติ ”
ชาดกเรื่องนี้แสดงให้เห็นว่า การได้พบกันระหว่างบุคคลเป็นเรื่องของความสัมพันธ์ที่มีมาแต่ปางก่อน เช่น พราหมณ์กับนางพราหมณีเห็นพระพุทธเจ้าก็จำได้ว่าพระองค์คือลูกของตน ด้วยความผูกพันที่เป็นพ่อแม่ลูกกันมาถึง 3000 ชาติ
ในนิยายเล่าถึงสาเหตุที่วิญญาณของเกศสุรางค์มาอยู่ในร่างแม่นายการะเกดว่า เกศสุรางค์และการะเกดเป็นพี่น้องกันมาทุกภพทุกชาติ แต่ด้วยวิบากกรรมให้มีคนใดคนหนึ่งต้องสิ้นบุญไปก่อนกัน เช่น สมัยอยุธยาเกศสุรางค์เกิดเป็นพี่สาวของการะเกด แต่ด่วนจากไปตั้งแต่ยังเป็นทารก พอมาในสมัยปัจจุบันการะเกดเกิดเป็นน้องสาวของเกศสุรางค์แต่สิ้นบุญไปตั้งแต่ยังเล็กมาก
การที่เกศสุรางค์ได้พบการะเกดในห้วงกาลเวลาแห่งอดีต เป็นเพราะบุพเพสันนิวาสที่ทั้งสองเกิดเป็นพี่น้องกันมา ด้วยความสัมพันธ์นี้จึงทำให้เกศสุรางค์ในร่างของแม่หญิงการะเกดต้องพยายามลบล้างความผิดที่การะเกดสร้างไว้ก่อนตาย ให้ทุกคนเชื่อว่าแม่หญิงการะเกดก็เป็นคนดีกับเขาเหมือนกัน เกศสุรางค์อุทิศผลบุญ ให้แก่การะเกดเสมอมาตั้งแต่มาถึงกรุงศรีอยุธยา โดยไม่ล่วงรู้เลยว่าทั้งสองมีความสัมพันธ์เป็นพี่น้องกัน
สุดท้ายแล้ว แม่หญิงการะเกดอาจพ้นจากวิบากกรรมที่ประทุษร้ายผู้อื่น หวังว่าอำนาจแห่งบุพเพสันนิวาสของเกศสุรางค์และการะเกดคงช่วยส่งเสริมให้การะเกดได้พ้นจากขุมนรก แล้วทั้งสองได้เกิดเป็นพี่น้องที่มีอายุยืนยาวไปด้วยกันในภายภาคหน้า
ผู้เขียน : ชนินทร์ ผ่องสวัสดิ์
รูปภาพ : ch3 Thailand www.pexels.com
บทความน่าสนใจ
พระอาจารย์สุชาติ อภิชาโต กล่าวถึงบุพเพสันนิวาสในทางพระพุทธศาสนา
