ต้มโคล้งปลาย่างใบมะขามอ่อน

ในหลักฐานตำราอาหารโบราณ หลายคนอาจเคยพบชื่ออาหารว่า “ต้มโคล้ง “ และ “ต้มโพล้ง” ซึ่งอาจารย์คณิตให้สันนิษฐานว่า น่าจะหมายถึงแกงเดียวกัน โดยยึดข้อมูลที่ระบุไว้ในหนังสือ อัขราภิธานศรับท์ และข้อมูลที่ระบุไว้ในหนังสือ ประติทินบัตร แล จดหมายเหตุ เล่ม 1 ฉบับที่ 6 ร.ศ. 108 ได้ระบุไว้ว่า ต้มโคล้ง มีการตำหัวหอม เยื่อเคย เกลือ พริกไทย ในการทำแกงชนิดหนึ่ง รสเปรี้ยว เค็ม เช่น แกงหัวปลาแห้งต้มกับใบมะขาม เป็นต้น ที่น่าสนใจก็คือมีการตำแบบแกง มีหัวหอม เยื่อเคย เกลือ พริก (พริกไทย) แต่ไม่มีกระเทียมแบบต้นแบบของแกง (ซึ่งมีการตำพริก เคย หอม กะเทียม) ควรเรียกว่าต้มมากกว่าแกง ซึ่งเป็นตัวอย่างที่แสดงถึงปัญหาในการใช้ศัพท์ในอาหารไทย อีกตัวอย่างคือ ต้มโพล้งกุ้ง ในหนังสือ ตำรากับเข้า ร.ศ. 109 ไม่มีกระเทียม และไม่มีการตำ คราวนี้ชัด เลยว่าเป็นต้มไม่ใช่แกง (แกงในอดีต ควรมีการตำ ยกเว้น แกงจืดแบบจีน) เราจึงถอดคำแปลที่ได้ระบุไว้ในอดีตมาเป็น “ต้มโคล้ง ปลาย่างกับใบมะขาม” ปรุงรสอ่อน ๆ ไม่เผ็ด แต่หอม กลมกล่อมชวนกินและซดคล่องคอได้ดีทีเดียว