น้ำพริกคลุกฝุ่น อาหารปรับธาตุ (ทางเดินอาหาร) สวัสดีคะสำหรับวันนี้ขอนำเสนอปัญหาสุขภาพที่หลายท่าน (โดยเฉพาะผู้สูงอายุ) มักประสบอยู่บ่อยๆนั่นคือ ปัญหาระบบขับถ่ายในทางเดินอาหาร ส่วนใหญ่ที่พบ คือ อาการท้องผูก อาหารไม่ย่อยหรืออาหารย่อยไม่ดี เมื่อขับถ่ายออกมาจะพบว่ามีขนาดของกากใยอาหารหยาบและบางครั้งถ่ายยาก ในบางครั้งมีสีของกากอาหารต่างๆ เช่น แดง ดำ เขียว เหลืองหรือเจ็บทวารเวลาเบ่งถ่าย ในบางคนมีลักษณะของมูลที่ถ่ายนั้นแห้งหรือแข็ง ในบางรายอาจถ่ายบ่อย ซึ่งแต่ละอาการอาจบ่งบอกถึงอาการของธาตุต่างๆในทางการแพทย์แผนไทยได้
อาการของโรคในระบบทางเดินอาหาร แพทย์แผนไทยเรียกว่า โรคทางกรีสัง(สิ่งขับถ่าย)ในทางเดินของ คูถ-เสมหะ (ระบบธาตุน้ำตั้งแต่ช่วงกระเพาะอาหารถึงทวารหนัก ซึ่งสัมพันธ์กับอุจจาระ) มีทั้งสี กลิ่น และมวลของสิ่งขับถ่ายที่แตกต่างกัน มีกล่าวไว้ในตำราหรือคัมภีร์แผนไทยหลายเรื่อง เช่น ในคัมภีร์ธาตุบรรจบ(โรคหรืออาการของสิ่งขับถ่ายผิดปกติเพราะสาเหตุของธาตุผิดปกติและการรับประทานอาหารที่ไม่ถูกกับธาตุ) ซึ่งกล่าวถึงสาเหตุที่ทำให้สิ่งขับถ่ายในระบบทางเดินอาหารผิดปกติว่ามีสาเหตุสำคัญหลักคือ
- เจ็บป่วยเรื้อรังมานาน ทำให้ธาตุในร่างกายนั้นแปรปรวนผิดปกติไปจากเดิม
- รับประทานอาหารแปลก อาหารสุก ๆ ดิบ ๆ ของหมักดองเน่าบูด อาหารคาวจัด มีไขมันมาก หรือรับประทานมากเกินไป ทำให้ธาตุแปรปรวน มีอาการจุกเสียด แน่นท้อง ท้องเสีย ขับถ่ายผิดปกติ
- เกิดเพราะธาตุทั้งสี่ของร่างกายผิดปกติ เสียสมดุลจึงเกิดเป็นโรคทางเดินอาหารผิดปกติ(การขับถ่าย)
ทั้งสามสาเหตุข้างต้นจึงทำให้เกิดอาการต่างๆเช่น ปวดท้อง รับประทานอาหารไม่ได้ มีสิ่งขับถ่ายเป็นสีต่างๆ เช่น สีดำ (เนื่องมาจากมีโลหิตออกในระบบทางเดินอาหารตอนต้น มีอาการของเสมหะเน่าทำให้มีโลหิตตกทางทวาร แพทย์แผนไทยมองว่า ธาตุดินผิดปกติ) สีแดง (เนื่องจากมีโลหิตออกในช่วงระบบทางเดินอาหารส่วนปลาย แพทย์แผนไทยมองว่า ธาตุน้ำผิดปกติ) สีขาว (อาจเกิดจากมีฝี มีหนองมีการอักเสบในทางเดินอาหารที่โบราณเรียกว่าฝีเส้น หรือเพราะเกิดจากท่อน้ำดีอุดตัน เป็นอาการธาตุลมผิดปกติ) สีเขียว (เนื่องจากมีน้ำดีจำนวนมากออกมาปะปนกับอุจจาระ แพทย์แผนไทยมองว่า ธาตุไฟในการย่อยและยกนังคือตับหรือตับอ่อนผิดปกติ) หรือมีลักษณะมวลที่ขับถ่ายเป็นอย่าง มูลไก่ มูลแมว มูลเต่า หยาบบ้าง ละเอียดบ้าง ขับถ่ายไม่ปกติ หรือมีกลิ่นผิดปกติไปเช่น กลิ่นคล้ายหญ้าเน่า(ธาตุไฟ) กลิ่นคล้ายข้าวบูด(ธาตุลม) กลิ่นคล้ายปลาเน่า(ธาตุลม) และกลิ่นคล้ายซากศพเน่า(ธาตุดิน) ซึ่งอาการในอย่างหลังเป็นโรคที่มีอาการธาตุไม่ปกติอย่างมากจึงส่งผลให้มีกลิ่นผิดปกติ เป็นต้น
การรักษาต้องดูที่สาเหตุและอาการต่างๆร่วมด้วย ถ้าท้องผูกก็รับประทานอาหารหรือเครื่องดื่มที่ช่วยให้การขับถ่ายดีขึ้น เช่น ชามะขามแขก น้ำมะขาม ลูกพรุน หรืออาหารที่มีกากใยสูง และควรดื่มน้ำให้มาก ออกกำลังเพื่อให้ลำไส้ได้เคลื่อนไหว หรืออาจนวดท้องเพื่อกระตุ้นการบีบตัวของลำไส้ช่วยอีกทางหนึ่ง แต่ถ้ายังไม่ดีขึ้นก็อาจใช้ยาระบาย ซึ่งควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรแผนไทยถ้าต้องการใช้ยาสมุนไพร หรือควรปรึกษาแพทย์เพื่อหาสาเหตุของอาการ
สำหรับในฉบับนี้ดิฉันขอนำเสนอเมนูปรับธาตุในระบบทางเดินอาหาร ชื่อว่า “น้ำพริกคลุกฝุ่น” ไว้บำรุงสุขภาพสำหรับผู้ที่ขับถ่ายผิดปกติ ซึ่งมาจากการย่อย การขับถ่ายไม่ดีหรือเสียสมดุลธาตุจึงสามารถใช้อาหารเป็นตัวปรับธาตุ
วิธีทำน้ำพริกคลุกฝุ่น
ส่วนผสม (สำหรับ 2 ที่) เตรียม 30 นาที ปรุง 20 นาที
พริกหนุ่ม 3 เม็ด / พริกเหลือง พริกชี้ฟ้าแดงย่างไฟลอกเปลือกออก ชนิดละ 1 เม็ด / หอมเล็ก 3 หัว / กระเทียมปอกเปลือก 6 กลีบ / ข่าสับ 1 ช้อนชา / กุ้งแห้งป่น 2 ช้อนโต๊ะพูน / น้ำมะขาม 1 ช้อนโต๊ะ / น้ำมะนาว 1 ½ ช้อนโต๊ะ / น้ำตาลปี๊บ 1 ช้อนชา / น้ำปลา 1 ½ ช้อนโต๊ะ
ผักเคียงน้ำพริกและเครื่องเคียง ฟักทองต้มสุก ยอดแคลวก ถั่วพูลวก กระเจี๊ยบลวก ผักปลังลวก แตงกวา แครอท ไข่ต้ม ข้าวกล้องหุงสุก ½ ถ้วย
วิธีทำ
- โขลกข่าให้ละเอียด แล้วใส่ หัวหอม กระเทียม ลงโขลกหยาบ ๆ ก่อนใส่พริกย่างลงโขลกเบา ๆ ปรุงรสด้วยน้ำตาล บดคลุกให้น้ำตาลละลาย ใส่น้ำมะนาว น้ำมะขาม น้ำปลาปรุงรส ใส่กุ้งแห้งป่นลงคลุก ชิมให้ออกรสเปรี้ยว เค็ม เผ็ดและหวานเล็กน้อยพักไว้ เสร็จแล้วนำไปคลุกกับข้าวสวยในชามผสม
- ตักข้าวที่คลุกใส่จาน จัดเรียงผักต่างๆและไข่ต้มลงจานให้สวยงาม โรยหน้าข้าวด้วยกุ้งป่นเล็กน้อย ตักน้ำพริกวางข้างๆและโรยกุ้งป่นที่เหลือลงบนน้ำพริก พร้อมเสิร์ฟ
สรรพคุณของวัตถุดิบน่ารู้
- พริกต่างๆ มีรสเผ็ดและมีน้ำมันหอมระเหยช่วยในการย่อยอาหารและการเผาผลาญไขมัน กระตุ้นการหลั่งน้ำย่อย ช่วยเสริมไฟธาตุ
- ข่า หัวหอม ช่วยขับลม แก้จุกเสียดแน่น อาหารไม่ย่อย บรรเทาอาการปวดท้อง ช่วยเสริมการทำงานของธาตุลม
- กระเทียม ช่วยลดไขมัน ขับลม แก้จุกเสียด
- น้ำมะขามและน้ำมะนาว ช่วยเสริมธาตุน้ำ ช่วยเสริมการขับถ่ายในทางเดินของคูถเสมหะ
- ฟักทอง ถั่วพู กุ้งแห้งป่น ไข่ต้ม ช่วยบำรุงธาตุดิน
- ผักปลัง กระเจี๊ยบ ยอดแค ช่วยเพิ่มกากใยในทางเดินอาหารและทำให้ขับถ่ายได้ดีขึ้น เพิ่มมวลของกรีสัง(กากอาหาร)
พลังงานต่อหนึ่งหน่วยบริโภค 74.68 กิโลแคลอรี
โปรตีน 5.58 กรัม ไขมัน 0.38 กรัม
คาร์โบไฮเดรต 12.04 กรัม ไฟเบอร์ 2.16 กรัม
โดย อ.วันทนี ธัญญา เจตนธรรมจักร ผู้เชี่ยวชาญด้านการแพทย์แผนไทย
สูตรอาหารอร่อยแนะนำ
- สลัดไก่ย่างฉีก เมนูสุขภาพถวายพระ
- สลัดมะละกอ และเม็ดแมงลัก ช่วยระบบขับถ่าย
- สลัดมะเขือเทศ กับมอซซาเรลลาชีสสด
- สลัดหมูย่างน้ำสลัดส้ม แก้อ่อนเพลีย
- สลัดใบชาหมักแบบพม่า ย่อยง่าย ได้สุขภาพ
- ชีสซี่สแครมเบิลเอ้ก กับแซลมอนรมควัน และขนมปังกรอบ
- แกงเขียวหวานเนื้อ สูตรเด็ดอาหารไทยโบราณ
- ยำไข่ดาว กรอบๆ เมนูยำรสแซ่บ วิธีทำง่ายๆ
- ราเม็งแห้งหมูต้มซีอิ๊วไข่ยางมะตูม สูตรเด็ด จากหนังสือ 100 เมนูเส้น อร่อยเน้น ๆ เต็มชาม
- สูตรไข่ยางมะตูมดองซีอิ๊ว กับ ข้าวผัดปลาแซลมอน เมนูง่ายๆ สไตล์ญี่ปุ่น
- ส้มตำโคราชพื้นบ้าน อาหารท้องถิ่นชาวโคราช อร่อยแคลอรี่น้อย
- หมี่ผัดกระเฉดกุ้งแห้ง มื้ออร่อยจากผักริมคลอง อร่อยทำง่าย
- บานอฟฟี่พาย (Banoffi Pie) ขนมอร่อย ทำเองที่บ้านก็ง่ายเว่อร์
- เมนูพล่าไข่เยี่ยวม้า สูตรอร่อย เรียกความแซ่บรสชาติแบบไทยๆ
- หลนไข่เค็มเนื้อปู เมนูไข่สูตรอร่อยทำง่ายราคาประหยัด
