-
ส้มป่อย
ใช้ได้ทั้งใบและฝัก มีรสเปรี้ยวฝาด มีฤทธิ์เป็นยาระบาย ขับเสมหะ นอกจากนี้ใบ มีสรรพคุณล้างเมือกมันในทางเดินอาหาร และฟอกโลหิตระดูได้
นอกจากนี้แล้ว ในฝักส้มป่อย ยังมีสารซาโปนิน ที่ทำให้เกิดฟองเมื่อตีกับน้ำ ใช้รักษารังแคบนหนังศีรษะได้ แถมชาวบ้านใช้น้ำจากฝักส้มป่อยล้างหน้าเพื่อกำจัดสิงอัปมงคลอีกด้วย
วิธีกิน
ใช้ใบหรือฝัก 3-5 กรัม ต้มน้ำ ดื่มก่อนนอน
-
น้ำมันละหุ่ง
เป็นน้ำมันที่ได้จากเมล็ดละหุ่งแก่จัด มีสีเหลืองอ่อนหรือใสไม่มีสี รสชาติออกเฝื่อนๆ โดยการบีบสกัดโดยไม่ใช่ความร้อนหรือสกัดเย็น เพราะหากใช้ความร้อนในการสกัดจะมีโปรตีนไรซิน (Ricin) ที่เป็นพิษออกมา ซึ่งเป็นอันตรายต่อชีวิต
สำหรับน้ำมันละหุ่ง มีสารไตรริซิโนเลอิน (Triricinolein) มีฤทธิ์เป็น ยาระบาย แบบอ่อนๆ ไปกระตุ้นผนังลำใส้ให้บีบตัว ขับกากอาหารออกมา โดยเฉพาะในคนไข้ที่กินอาหารผิดสำแดง หรืออาหารเป็นพิษ ส่วนข้อเสียของน้ำมันละหุ่งอาจส่งผลให้เกิดอาการมวนท้องได้
วิธีกิน
ให้กินหลังจากตื่นนอน
-
ยาดำ
ได้มาจากน้ำยางสีเหลืองจากต้นว่านหางจระเข้ ที่ถูกนำมาเคี่ยวจนเหนียว ผึ่งแดดจนแข็งเป็นก้อนสีดำ ไม่แนะนำให้กินยาดำเป็นสมุนไพรเดี่ยวๆ เพราะมีฤทธิ์ถ่ายแรงมาก แต่เราจะใช้แทรกในตำรับยาไทยอื่นๆ ในกรณีที่คนไข้มีอาการท้องผูกแบบพรรดึก (อุจจาระมีลักษณะคล้ายก้อนขี้แพะ และท้องแข็งเหมือนไม้กระดาน)
ดังนั้น หากต้องการกินวุ้นจากว่านหางจระเข้ ควรล้างน้ำยางสีเหลืองออกให้หมดเสียก่อน ปล.วุ้นใสจากว่านหางจระเข้ สามารถกินรักษาโรคกระเพาะและใช้พอกแก้ผิวหนังแสบร้อนจากแสงแดดได้
-
ดีเกลือ
ที่ใช้ทำยามีด้วยกัน 2 ชนิด คือ ดีเกลือไทย (โซเดียมซัลเฟต) และดีเกลือฝรั่ง(แมกนีเซียมซัลเฟต) ซึ่งทั้งสองมีลักษณะเป็นผลึกสีขาว รสชาติเค็ม ไม่ใช้รสขมเหมือนดี หรือถุงน้ำดีนะครับ แต่ที่เรียกว่าดีเกลือ เพราะได้มาจากกระบวนการตกผลึกน้ำ ในอ่างน้ำขม จากกระบวนการผลิตเกลือนั่นเอง
สำหรับดีเกลือทั้งสองมีฤทธิ์เป็นยาระบาย ทำให้ดูดน้ำกลับเข้าสู่ลำไส้ ใช้ในคนไข้ที่มีอาการท้องผูกเป็นพรรดึกคล้ายคลึงกับยาดำ
วิธีกิน
ใช้ผงดีเกลือ 2-4 ช้อนชา ชงกับน้ำต้มสุก ดื่มก่อนนอน หรือเมื่อต้องการถ่าย
-
สลอด
ใช้น้ำมันสกัดจากเมล็ด มีลักษณะเป็นของเหลว สีเหลืองจาง ถึงสีน้ำตาลเข้ม มีคุณสมบัติเป็นยาถ่ายอย่างแรง แม้ใช้เพียงแค่หยดเดียว ไม่แนะนำให้ใช้เป็นยาระบาย เมื่อมีอาการท้องผูก หรือควรใช้อยู่ภายใต้แพทย์แผนไทย
วิธีกิน
ก่อนนำมาใช้ทำยาทุกครั้งต้องมีการทำให้ฤทธิ์ลดลงเสียก่อน เรียกว่า การฆ่าฤทธิ์ ซึ่งมีหลากหลายวิธี เช่น นำลูกสลอดต้มกับใบมะขาม 1 กำมือ ใบส้มป่อย 1 กำมือ เมื่อสุกดีแล้วให้แกะเอาเนื้อมาทำยา
อย่างไรก็ตามการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม โดยการกินอาหารที่ใยอาหารสูง ขับถ่ายให้เป็นเวลา ดื่มน้ำเพียงพอ และการออกกำลังกายจะช่วยหลีกหนีอาการท้องผูกได้ โดยไม่ต้องพึ่ง ยาระบาย
บทความที่เกี่ยวข้อง
บ.ก. ขอตอบ : ปรับอาหาร แก้ท้องผูก เลิกเสพติดดีท็อกซ์