ขออธิบายสำหรับเพื่อนๆ ชีวจิต ถึงอาการของริคเคทเซียเสียสักนิด สัตว์ประเภทเห็บ หมัด ไร หรือบางทีไรตัวเล็กจริงๆ ขนาดมองด้วยตาเปล่าไม่เห็น เมื่อถูกมันกัดแล้วจะมีระยะฟักตัวของเชื้อโรคประมาณ 2 – 5 วัน จึงจะแสดงอาการ
อาการ
– ไข้ขึ้นสูง 40 – 41 องศาเซลเซียส
– มีอาการหนาวสั่น
– ปวดศีรษะอย่างรุนแรง
– มีอาการผื่นคันเหมือนลมพิษ เริ่มจากที่มือ แขน แล้วกระจายไปที่หน้าอก ลามลงถึงขาและเท้า
– ปวดกล้ามเนื้อ ต้นคอ หลัง และบั้นเอว
– คลื่นไส้และอาเจียน
– สมองเบลอและสับสน บางครั้งเป็นมากจะพูดกันไม่รู้เรื่อง
เจ้าเพื่อนคนนี้โดยเหตุที่เป็นฝรั่งคงจะพูดกับชาวบ้านแถวบริเวณวัดป่าไม่ค่อยรู้เรื่อง เมื่อได้รับการส่งตัวมาหาหมอในเมืองหรือที่อำเภอ หมอก็คงจะให้แต่ยาแก้ไข้และยาแก้ปวด ในขณะเดียวกัน ถ้าทราบว่าติดเชื้อริคเคทเซียแล้ว ในต่างประเทศโดยเฉพาะสหรัฐอเมริกา จะให้ยาประเภทแอนติไบโอติกไว้ก่อน
และริคเคทเซียมีหลายชนิด แต่ละชนิดก็เหมือนพี่น้องท้องเดียวกัน อาการจะต่างกันบ้างก็เพียงเล็กน้อย แต่ถือว่าเป็นเชื้อโรคกลุ่มเดียวกันหรือครอบครัวเดียวกัน
โดยเหตุนี้ยาในกลุ่มแอนติไบโอติกมีอยู่หลายชนิดและหลายร้อยตัว จะไปคิดว่ายาอะไรก็ได้ขอให้เป็นประเภทแอนติไบโอติกก็แล้วกันคงจะใช้ได้
ไม่ได้ครับ ต้องใช้แอนติไบโอติกเฉพาะสำหรับริคเคทเซียเท่านั้น ยาตัวนั้นคือ ดอกซีไซคลิน (DOXYCYCLINE) คลอแรมเฟนิคอล (CHLORAMPHENICOL) ที่ผมบอกไว้นี้ อย่าได้คิดไปซื้อมาใช้เองนะครับ อันตรายมากๆ ต้องให้แพทย์สั่งยาให้คุณ ที่เขียนมาเล่าสู่กันฟังนี้ก็เพื่อให้รู้ว่าต่างประเทศ
เขารักษากันอย่างไรเท่านั้นเอง
คงจะเป็นเพราะพูดกันไม่ค่อยรู้เรื่องนี่เอง เจ้าเพื่อนคนนี้จึงต้องขอย้ายมาโรงพยาบาลฝรั่งในกรุงเทพฯ
คราวนี้ผมก็เลยได้ความรู้เพิ่มขึ้นเกี่ยวกับริคเคทเซียว่า มันมีหลายชนิด ซึ่งแต่ละชนิดก็คล้ายๆ กันเหมือนพี่น้องท้องเดียวกันดังกล่าวมาแล้ว
ขอเพิ่มเติมชนิดต่างๆ ของ ริคเคทเซียไว้ประดับความรู้ของเพื่อนๆ ชีวจิต หน่อยนะครับ
กลุ่มริคเคทเซียมีอยู่ด้วยกัน 5 พี่น้อง (ขออนุญาตเขียนเป็นชื่อละตินตามชนิดของเชื้อโรคนะครับ)
RICKETTSIA PROWAZEKII
ส่วนมากเกิดจากไรตัวโตประเภทเหา (LICE) ปรากฏว่าชนิดนี้ระบาดไปทั่วโลกครับ
RICKETTSIA TYPHI
ส่วนมากเกิดจากพวกหมัดหรือไรในตัวหนู กระต่าย มีทั่วโลกเหมือนกัน
RICKETTSIA TSUTSUGAMUSHI
ส่วนมากเกิดจากหนูตัวโตๆ ในป่าและตามบ้าน มีในญี่ปุ่น อินเดีย ออสเตรเลีย และไทย
RICKETTSIA AKARI
เกิดจากพวกหนู กระรอก มีในสหรัฐอเมริกา รัสเซีย เกาหลี และแอฟริกา
COXIELLA BURNETII
เกิดจากพวกสัตว์ขนยาว เช่น กวาง แกะ แพะ วัว ส่วนมากเป็นสัตว์ป่า แต่ก็ปรากฏว่าเคยระบาดมาถึงสัตว์เลี้ยงตามคอกปศุสัตว์ เคยระบาดไปทั่วโลกด้วย
