พฤติกรรม ใช้ยา ผิดที่อาจตายได้
ใช้ยา แรงๆ อยากหายเร็ว ขอยาแรงเป็นพฤติกรรมที่เป็นกันมาก เพียงเข้าร้านขายยาแล้วบอกว่า ขอยาแรงๆ ราคาไม่เกี่ยง ก็เป็นที่รู้กัน
รู้หรือไม่ว่า ยายิ่งแรงยิ่งน่ากลัว เพราะเป็นยาใหม่ ราคาแพง แต่กินครั้งหนึ่งระงับอาการได้นาน จุดเสี่ยงก็คือ ยาแรงซึ่งเป็นยาใหม่เหล่านี้ ยังใช้กันไม่แพร่หลาย จึงมีผลข้างเคียงที่อาจยังไม่รู้ ดังนั้นอาจเกิดผลข้างเคียงของยาที่รุนแรงได้ ยาเหล่านี้จึงไม่ควรซื้อกินเอง ต้องใช้ตามแพทย์สั่ง เพื่อติดตามการรักษาอย่างใกล้ชิดเท่านั้น
ซื้อยากินเอง
แต่เป็นแบบเดียวกับที่หมอจ่าย นี่คือพฤติกรรมฮิต ในกลุ่มผู้ป่วยโรคเรื้อรัง ที่ต้องกินยาต่อเนื่องเป็นเวลานานๆ ความจริงแล้วการสั่งยาแต่ละครั้ง แพทย์ได้วินิจฉัยให้ยาเท่าที่จำเป็น และเมื่อยาหมด แพทย์ต้องวินิจฉัยต่อ เพื่อดูว่าควรปรับเปลี่ยนยา หรืองดยาตัวไหนบ้าง บางครั้งแพทย์จึงต้องเจาะเลือด ดูการทำงานของบางระบบ แล้วจึงจ่ายยาต่อ นอกจากนี้ยาบางตัวยังต้องติดตามเฝ้าระวังอาการอย่างใกล้ชิด
กินยาไม่ครบคอร์ส
มีผลมากกับยาปฏิชีวนะ เพราะหากกินไม่ครบทำให้เชื้อตายไม่หมด แล้วไปพัฒนาตัวเองให้ดื้อยา ทำให้รักษาหายยาก
กินยาเกินขนาด
พบบ่อยในการกินยาแก้ปวดและยานอนหลับ เพราะเป็นยาที่ออกฤทธิ์ช้า หากไม่รอให้ยาออกฤทธิ์เต็มที่แล้ว กินยาเพิ่มจะเป็นอันตรายได้ เช่น กินยานอนหลับไป 10 นาทียังไม่หลับแล้วกินเพิ่มอีก เมื่อยาออกฤทธิ์แรงเกินไป แทนที่จะนอนหลับ กลับทำให้หายใจไม่ออก บางกรณีการกินยาเกินขนาด เกิดจากกินยาในช่วงเวลาที่เว้นห่างกันน้อยเกินไป เช่น กินยาหลังอาหาร หรือก่อนอาหารในมื้ออาหารที่เว้นระยะเวลาห่างกันน้อยกว่า 4 ชั่วโมง เป็นต้น
กินยาผิดโดยประมาท
พบบ่อยในกรณีการกินยาผิดซอง กลุ่มยาที่เกิดปัญหามากได้แก่ ยารักษาเบาหวาน ยารักษาความดันโลหิต ซึ่งเป็นยาเม็ดเล็กๆ และมีลักษณะคล้ายกัน คำเตือนคือ เมื่อยาหล่นออกมาจากซองแล้วให้ทิ้งเลย อย่าใส่กลับลงไปในถุงใดถุงหนึ่งที่ดูเหมือนว่ามีเม็ดยาเหมือนๆ กัน เพราะอาจทำให้เกิดอาการข้างเคียงที่ร้ายแรงได้
จาก คอลัมน์เรื่องพิเศษ นิตยสารชีวจิต ฉบับ 320 (1 กุมภาพันธ์ 2555)
บทความน่าสนใจอื่นๆ
ประสบการณ์สุขภาพ ชีวจิต ฟื้นชีวิตสาวลูกสองหูดับ เพราะฤทธิ์ยา
