เรียนกันมาตั้งแต่ยังเล็กว่า ผัก ผลไม้ ถั่วต่างๆ เมล็ดพืช และธัญพืชอีกหลากหลายชนิด เป็นแหล่งรวมของวิตามิน แร่ธาตุ ไขมันดี และใยอาหารที่สำคัญสำหรับสุขภาพ
แต่นอกจากนี้ สารอาหารที่พืชผักมีแต่หาไม่ได้ในอาหารประเภทอื่นก็คือ สารอาหารจากพืชที่เรียกว่า “ไฟโตนิวเทรียนท์” (Phytonutrients) ค่ะ
เจ้าไฟโตนิวเทรียนท์นี่ก็คือ สารสำคัญที่ช่วยป้องกันและสร้างป้อมปราการช่วยให้พืชชนิดนั้นๆ ปลอดภัยจากโรคภัย ยังช่วยให้ผักผลไม้สุขภาพแข็งแรงและมีสีที่หลากหลาย และเมื่อเรากินผักผลไม้เข้าไป สารสำคัญดังกล่าวก็จะส่งผลช่วยป้องกันโรคและป้องกันอาการอักเสบต่างๆ ในร่างกายเราด้วย นอกจากนี้ยังช่วยชะลอริ้วรอยแห่งวัยให้กับคนกินอย่างเราด้วย
สำคัญอีกอย่าง คือ เราไม่สามารถพบเจ้าไฟโตนิวเทรียนท์ได้จากพืชที่ผ่านกระบวนการทั้งหลาย และไม่พบในอาหารที่ได้จากสัตว์ด้วย ไม่ว่าจะเป็นไข่ เนื้อไก่ เนื้อวัว นม และชีสพบได้ในพืชผักเท่านั้น
นี่จึงเป็นเหตุผลว่าทำไมกินผักแล้วจึงดีต่อสุขภาพ และทำไมคนที่ไม่ชอบกินผักจึงไม่ค่อยแข็งแรงนั่นเอง
ฟังละเอียดอีกที!
ประโยชน์ของไฟโตนิวเทรียนท์
ก็มีทั้งการช่วยลดอาการอักเสบ และช่วยชะลอวัย โดยเจ้าสารอาหารชะลอวัยเหล่านี้จะช่วยให้เซลล์ในร่างกายของเราฟื้นฟูสภาพได้ด้วยการกระตุ้นการหลั่งของเอนไซม์ที่ทำให้เราดูอ่อนกว่าวัย ในทางกลับกัน ถ้าหากร่างกายเราได้รับไฟโตนิวเทรียนท์ไม่เพียงพอ เซลล์จะแก่เร็วขึ้น และสูญเสียศักยภาพในการกำจัดของเสียและสารพิษออกจากร่างกาย ส่งผลให้ความเสี่ยงในการเกิดโรคมีมากขึ้น
นอกจากนี้ไฟโตนิวเทรียนท์ยังเป็นสารสำคัญในการช่วยป้องกันการเกิดโรคจากความเสื่อมชนิดต่างๆ งานวิจัยจากสหรัฐอเมริกาพบว่าคนกินผักผลไม้เยอะจะมีความเสี่ยงต่อโรคที่เกี่ยวกับการเสื่อมลงของอวัยวะต่ำกว่าคนที่ไม่กิน อีกทั้งยังไม่ค่อยมีปัญหาน้ำหนักตัวเกินอีกด้วย
อีกทั้งวารสารโภชนาการด้านการรักษาของประเทศสหรัฐอเมริกายังการันตีแล้วว่าสารอาหารชนิดนี้ช่วยป้องกันและต่อสู้กับโรคที่อันตรายถึงชีวิตได้แทบทุกชนิด รวมถึงโรคหัวใจและโรคมะเร็งด้วย
ไฟโตนิวเทรียนท์มีอะไรบ้าง
สารไฟโตนิวเทรียนท์มีอยู่มากมายหลายพันชนิด แต่จะขอยกตัวอย่างชนิดที่หลายคนน่าจะเคยได้ยินและพอรู้จัก
คลอโรฟิลล์ (Chlorophyll)
สารสีเขียวชนิดนี้มีอยู่ในผักใบเขียวทุกชนิด คลอโรฟิลล์จะนำออกซิเจนเข้ามาในเซลล์เม็ดเลือดแดงของเรา และช่วยต่อสู้กับโรค สำหรับโรคมะเร็ง สารตัวนี้ช่วยลดสารก่อมะเร็งจากดีเอ็นเอ และลดการแพร่กระจายของเนื้อร้าย แถมยังมีสารแอนตี้ออกซิแดนท์สูง และมีความสามารถในการลดการอักเสบของร่างกายอีกด้วย
แคโรทีนอยด์ (Carotenoids)
เราสามารถแบ่งแคโรทีนอยด์ได้เป็นร้อยชนิด แต่ชนิดที่เราคุ้นเคยกันจะเป็นอัลฟาแคโรทีน เบตาแคโรทีน ไลโคปีน ทีน ซีแซนทิน และคริพโทแซนทิน แคโรทีนอยด์มีอยู่ในผักและผลไม้หลากหลายชนิด อย่างพืชสีส้ม เช่น แครอท แอปลิคอต น้ำเต้า และมันเทศ สีเขียว เช่น ผักโขม คะน้า และผักกะหล่ำ และสีแดงชมพู เช่น มะเขือเทศ ฝรั่ง และเกรฟฟรุต เป็นต้น
แคปไซซีน (Capsaicin)
สารชนิดนี้มีอยู่ในพริกไทย ซึ่งมีคุณสมบัติช่วยลดอาการเจ็บปวด และดีต่อระบบหัวใจหลอดเลือด นอกจากนี้ยังช่วยลดน้ำหนักส่วนเกินในร่างกายด้วยการก่อความร้อน ทำให้ร่างกายเผาผลาญแคลอรีที่ตัวเซลล์ และลดความอยากอาหารของร่างกายลง
ฟลาโวนอยด์ (Flavonoids)
สารในกลุ่มฟลาโวนอยด์มีคุณสมบัติในการต้านฟรีเรดิคัลอย่างดีเยี่ยม ช่วยป้องกันการแข็งตัวของเลือด และป้องกันโรคหัวใจ นอกจากนี้เรายังเชื่อว่าฟลาโวนอยด์ช่วยปกป้องหลอดเลือดดำ ป้องกันโรคต้อกระจก และยังช่วยปรับอารมณ์อีกด้วย อาหารที่มีฟลาโวนอยด์สูงคือ ใบชาเขียว ไวน์ แอปเปิ้ล ช็อกโกแลต และทับทิม
กลูโคซิโนเลต (Glucosinolates)
กลูโคซิเนตมีความสามารถในการกระตุ้นเอนไซม์ที่ทำความสะอาดตับ พบได้ใน บร็อคโคลี กะหล่ำดาว หน่อไม้ กะหล่ำปลี และกะหล่ำดอก
ไอโซฟลาโวน (Isoflavones)
สารชนิดนี้เป็นตัวรับธรรมชาติของฮอร์โมนเอสโตรเจน ซึ่งมีส่วนช่วยในการทำปฏิกิริยาเคมีกับฮอร์โมนชนิดนี้ในผู้หญิง ช่วยป้องกันโรคมะเร็งที่เกี่ยวกับฮอร์โมน เช่น มะเร็งเต้านม และมะเร็งต่อมลูกหมาก และยังช่วยป้องกันเราจากโรคกระดูกพรุนอีกด้วย เราพบไอโซฟลาโวนได้ใน ถั่วเหลือง ถั่วพีนัต ถั่วลูกไก่ ถั่วปากอ้า ถั่าอัลฟัลฟ่า และพืชตระกูลถั่วฝักทั้งหลาย
ลิกแนน (Lignans)
ลิกแนนเป็นสารอาหารจากพืชอีกชนิดหนึ่งที่มีคุณสมบัติช่วยต้านฟรีเรดิคัล และป้องกันร่างกายจากมะเร็งที่เกี่ยวกับฮอร์โมนอย่าง มะเร็งเต้านม มะเร็งรังไข่ มะเร็งมดลูก มะเร็งรังไข่ และมะเร็งลำไส้ พืชที่มีสารลิกแนนมากที่สุดคือ เมล็ดฝ้าย แต่เรายังสามารถพบสารชนิดนี้ได้ในเมล็ดทานตะวัน เมล็ดมะม่วงหิมพานต์ งา และถั่วพีนัต
ทีนี้ก็อย่าลืมหันมากินผัก – ผลไม้กันเยอะๆ นะคะ
